Budżet gminy
Z Encyklopedia Administracji Publicznej
BUDŻET GMINY – roczny plan dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów gminy. B.gm. uchwala rada gminy w formie uchwały budżetowej, która stanowi podstawę gospodarki finansowej gminy w danym roku budżetowym. Inicjatywę w sprawie sporządzenia projektu uchwały budżetowej ma wyłącznie organ wykonawczy – wójt/burmistrz/prezydent miasta. Tryb prac nad projektem uchwały budżetowej określa rada gminy. B.gm. jest planem kasowym, a zatem obejmuje planowane wpływy (dochody i przychody) oraz wydatki i rozchody. B.gm. obejmuje: 1. planowany poziom dochodów, z wyodrębnieniem dochodów bieżących i majątkowych, przy czym w załączniku do uchwały prezentowany jest plan dochodów gminy w podziale na działy, rozdziały i źródła dochodów; 2. planowany poziom wydatków budżetu, z wyodrębnieniem wydatków bieżących i majątkowych, przy czym w załączniku do uchwały prezentowany jest plan wydatków gminy w podziale na działy, rozdziały i grupy wydatków; 3. deficyt lub nadwyżkę budżetu gminy wraz ze źródłami pokrycia deficytu albo przeznaczenia nadwyżki; 4. planowaną kwotę przychów w podziale na poszczególne tytuły; 5. planowaną kwotę rozchodów w podziale na poszczególne tytuły. B.gm. obejmuje plany finansowe wszystkich gminnych → jednostek budżetowych. Jest głównym instrumentem sprawowania władzy i realizacji zadań gminy. Cechą charakterystyczną b.gm., w przeciwieństwie do budżetu państwa, jest jego częsta zmiana w ciągu roku budżetowego, dokonywana w formie uchwały rady gminy. Głównymi dochodami gmin są: subwencje, podatek dochodowy od osób fizycznych, podatek od nieruchomości oraz dotacje na zadania z zakresu administracji rządowej. Wydatki gminy przeznaczane są przede wszystkim na: oświatę i wychowanie, pomoc społeczną, administrację publiczną oraz transport (→ dochody gminy) [ T. Strąk ].
Literatura: T. Lubińska, Budżet a finanse publiczne, Warszawa 2010 ■ S. Owsiak, Finanse publiczne. Współczesne ujęcie, Warszawa 2017 ■ P. Sołtyk, M. Dębowska-Sołtyk, Finanse samorządowe, Warszawa 2016.