Dekoncentracja
Z Encyklopedia Administracji Publicznej
DEKONCENTRACJA – w najprostszym ujęciu to rozproszenie, rozprowadzenie w różne miejsca czegoś skupionego. W sensie ustrojowym to rozproszenie kompetencji władczych między ośrodki decyzyjne lub instytucje. Wyróżnia się: dekoncentrację terytorialną (w przypadku rozdziału kompetencji między ośrodki decyzyjne poziomu centralnego, regionalnego, lokalnego) lub rzeczową (dotyczącą rozproszenia kompetencji decyzyjnych na rzecz kilku organów tego samego szczebla). Geneza kształtowania się dek. administracji publicznej sięga poł. XIX w., prawdziwy rozwój można obserwować od poł. XX w. Państwa, w których występuje dek., to m.in. Francja, Niemcy, Szwajcaria, Włochy. Dek. może być rozumiana w sensie dynamicznym i statycznym. Dek. w ujęciu dynamicznym oznacza proces podziału kompetencji. Przez dekoncentrowanie rozumie się: przeniesienie kompetencji na organy niższe lub równorzędne, dokonane poprzez akt normatywny rzędu ustawy lub poprzez akt normatywny organu przenoszącego kompetencje, z zachowaniem nadrzędności hierarchicznej organów zwierzchnich w zakresie realizacji przekazanych kompetencji i uzależnień budżetowych. Dek. w sensie statycznym to podział kompetencji między poszczególne organy administracji. O wysokim stopniu dek. mówi się wówczas, gdy organy niższego stopnia lub niższych stopni mają w stosunku do organów zwierzchnich administracji czy organów wyższego stopnia znaczny zasób kompetencji. Dek. statyczną administracji publicznej można podzielić na: poziomą (inaczej: resortową, rzeczową, horyzontalną, tj. rozproszenie kompetencji w organach administracji publicznej tego samego szczebla), pionową (inaczej terytorialną, wertykalną – rozproszenie kompetencji z poziomu organów administracji wyższego szczebla na organy administracji niższego szczebla) i skośną (rozproszenie kompetencji z organów administracji publicznej wyższego szczebla na organy administracji publicznej niższego szczebla poza strukturą jednego resortu) [ K.A. Kuć-Czajkowska ].
Literatura: M. Barański, S. Kantyka, S. Kubas, M. Kuś, Samorząd terytorialny i wspólnoty lokalne, Warszawa 2007 ■ B. Dolnicki, Samorząd terytorialny, Kraków 2016 ■ W. Zając, Zasadniczy trójstopniowy podział terytorialny Polski. Komentarz do przepisów, Warszawa 1999.