Organizacja zarządzania kryzysowego
Z Encyklopedia Administracji Publicznej
ORGANIZACJA ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO – system instytucji realizujących zadania z zakresu → zarządzania kryzysowego (z.k.), oparty na podziale administracyjnym państwa (zasada prymatu układu terytorialnego) oraz zaangażowaniu całej administracji publicznej (zasada powszechności). Strukturę organizacyjną z.k. wyznaczają organy odpowiedzialne za realizację zadań z.k. na określonym terytorium. Należą do nich: 1. rada ministrów – państwo, 2. wojewoda – województwo, 3. starosta – powiat, 4. wójt, burmistrz, prezydent miasta – gmina. Poza radą ministrów wymienione organy mają charakter jednoosobowy (zasada prymatu jednoosobowego kierownictwa). Obsługa organów z.k., w tym wykonywanie ich zadań, odbywa się przy pomocy następujących jednostek organizacyjnych (odpowiednio do wyróżnionych poziomów: państwo, województwo, powiat, gmina): 1. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB), 2. komórka organizacyjna właściwa w sprawach z.k. w urzędzie wojewódzkim, 3. powiatowa administracja zespolona i jednostki organizacyjne powiatu, 4. komórka organizacyjna urzędu gminy/miasta właściwa w sprawach z.k. Przy organach z.k. funkcjonują organy pomocnicze o charakterze opiniodawczo-doradczym: 1. Rządowy Zespół Zarządzania Kryzysowego, 2. wojewódzki zespół z.k., 3. powiatowy zespół z.k. (problematyczny status prawny, np. brak określenia ,,organ”), 4. gminny zespół z.k. Przy organach z.k. działają również centra z.k. – jednostki organizacyjne o charakterze dyżurnym, zajmujące się przepływem informacji na potrzeby z.k.: 1. RCB, 2. wojewódzkie centrum z.k., 3. powiatowe centrum z.k., 4. gminne/miejskie centrum z.k. (utworzenie nieobowiązkowe). Poza wymienionymi organami i jednostkami zadania z.k. realizują ministrowie kierujący → działami administracji rządowej oraz kierownicy urzędów centralnych, zgodnie z zakresem swojej właściwości przedmiotowej (zasada ciągłości). Do ich obowiązków należy m.in. utworzenie zespołów z.k. (brak podstaw do uznania zespołów za organy z.k.). Z kolei centra z.k. (jednostki organizacyjne o charakterze dyżurnym) tworzą ministrowie i centralne organy administracji rządowej, do których zakresu działania należą sprawy związane z zapewnieniem bezpieczeństwa narodowego, w tym ochrony ludności lub gospodarczych podstaw bezpieczeństwa państwa. Dla pozostałych ministrów i centralnych organów administracji rządowej właściwe jest RCB. (→ administracja rządowa w stanach nadzwyczajnych; administracja samorządowa w stanach nadzwyczajnych) [M. Brzeziński]
Literatura: M. Brzeziński, Zarządzanie kryzysowe jako wyzywanie dla samorządu gminnego, [w:] Samorząd terytorialny w Polsce – reforma czy kontynuacja?, red. J. Itrich-Drabarek, E. Borowska, A. Morawski, D. Przastek, Warszawa 2015 ■ W. Skomra, Zarządzanie kryzysowe. Praktyczny przewodnik, Wrocław 2016.