Encyklopedia Administracji Publicznej MW Pivot Skin

PRZEPISY GMINNE – przyjmuje się, że odróżnianie przepisów gminnych od aktów prawa miejscowego (→ prawo miejscowe) straciło na aktualności w 2001 r. w wyniku nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym. Ujednolicenie terminologiczne polegało na zastąpieniu pojęcia „przepisy gminne” pojęciem „akty prawa miejscowego” (a.p.m.), co znajduje również legitymizację w konstytucji RP. Przed wejściem w życie konstytucji z 1997 r. formułowano argumenty na rzecz zasadności odróżnienia a.p.m. od przepisów gminnych. W szczególności podkreślano, że chodzi o akty prawne stanowione na podstawie szczegółowych upoważnień, zawartych w ustawach oraz na podstawie umocowań ogólnych, zawartych w ustawie z 1990 r. o samorządzie terytorialnym (która od 1999 r. zmieniła nazwę na ustawę o samorządzie gminnym). W ramach przepisów gminnych, obok powszechnie obowiązujących a.p.m., wyróżniano normy prawa obowiązujące wewnętrznie, których adresatem są podporządkowane organowi stanowiącemu podmioty organizacyjne. W tym ujęciu wyróżnia się trzy grupy przepisów. Pierwsza grupa obejmuje przepisy gminne dotyczące wewnętrznego ustroju gminy, organizacji urzędu i innych jednostek organizacyjnych gminy, zasad zarządu mieniem gminy oraz trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej o charakterze lokalnym. Są to sprawy uregulowane w odrębnych uchwałach albo w statucie gminy. Podmiotem właściwym dla uchwalania tego typu przepisów jest rada gminy. Druga grupa to przepisy gminne wynikające z ustawy o samorządzie gminnym, jak akty o charakterze porządkowym, tworzone w przypadku konieczności ochrony życia i zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. Tu również podmiotem podejmującym uchwałę jest rada gminy, ale w przypadkach niecierpiących zwłoki akty te może wydawać wójt/burmistrz/prezydent miasta w formie zarządzenia. Ostatecznie jednak ich dalsze obowiązywanie wymaga zatwierdzenia przez radę. Trzecia grupa to przepisy gminne dotyczące aktów samoopodatkowania się przez mieszkańców gminy, dla których podmiotem stanowiącym są mieszkańcy gminy, wyrażający swą wolę w formie referendum. Określenie „przepisy gminne” bywa nadal używane zamiennie z określeniem „akty prawa miejscowego”. Zasady dotyczące ogłaszania i publikowania przepisów gminnych (tj. aktów prawa miejscowego) określa ustawa. Analogicznie zbiór tego typu przepisów zgodnie z regulacją ustawową udostępnia się do powszechnego wglądu (→ akty prawa miejscowego stanowione przez gminę) [ S. Kozłowski ].

Literatura: D. Dąbek, Prawo miejscowe, Warszawa 2015 ■ M. Szewczyk, K. Ziemski, Prawo miejscowe a przepisy gminne, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1992, z. 1.