Wojewódzki sąd administracyjny
Z Encyklopedia Administracji Publicznej
WOJEWÓDZKI SĄD ADMINISTRACYJNY – organ władzy sądowniczej w systemie sądów administracyjnych w Polsce, sąd administracyjny pierwszej instancji, organ kontroli zewnętrznej administracji publicznej. Rozpoznaje wszystkie sprawy sądowoadministracyjne, w wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość → Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA). Od wydanego przez wsa orzeczenia przysługuje środek odwoławczy w postaci skargi kasacyjnej do NSA. Sądy administracyjne pierwszej instancji zostały wprowadzone do systemu sądownictwa w Polsce od 1 stycznia 2004 r. na mocy reformy, której celem było ustanowienie dwuinstancyjnego postępowania sądowoadministracyjnego (→ sądownictwo administracyjne). Wsa tworzy się dla jednego lub dla większej liczby województw. Jest to kompetencja prezydenta RP, który na wniosek prezesa NSA, w drodze rozporządzenia, tworzy i znosi wsa oraz ustala ich siedziby i obszar właściwości. Według stanu na listopad 2017 r. funkcjonuje 16 wsa mających w większości swoje siedziby w stolicach województw, wyjątek stanowią: wsa w Gliwicach dla obszaru województwa śląskiego, dla obszaru województwa kujawsko-pomorskiego wsa w Bydgoszczy, a dla województwa lubuskiego wsa w Gorzowie Wielkopolskim. W okresie przejściowym (1.01.2004–1.07.2005) funkcjonowało 14 wsa, gdyż dla obszaru województw małopolskiego i świętokrzyskiego powołano wsa w Krakowie, a dla województw lubuskiego i wielkopolskiego wsa w Poznaniu. W skład wsa wchodzą: prezes sądu, wiceprezes lub wiceprezesi sądu, sędziowie i asesorzy sądowi. Organami są: prezes wsa, zgromadzenie ogólne sędziów wsa oraz kolegium wsa. Prezesa i wiceprezesa wsa powołuje prezes NSA spośród sędziów wsa lub NSA, po zasięgnięciu opinii zgromadzenia ogólnego tego sądu [ A. Mirska ].
Literatura: Polskie sądownictwo administracyjne – zarys systemu, red. Z. Kmieciak, Warszawa 2017.