Street level bureaucrats

STREET LEVEL BUREAUCRATS – pojęcie oznaczające rodzaj → funkcjonariuszy publicznych mających bezpośredni kontakt z obywatelem (administracja pierwszego kontaktu), stosowane w szczególności w amerykańskich naukach społecznych. W polskiej literaturze pojawiły się określenia „urzędnicy/biurokracja pierwszego kontaktu”. Do tej grupy funkcjonariuszy należą przede wszystkim policjanci, przedstawiciele publicznych służb zabezpieczenia społecznego (urzędnicy pomocy społecznej i służb zatrudnienia), nauczyciele, przedstawiciele służb fiskalnych państwa czy urzędnicy samorządowi. Znaczenie s.l.b. polega przede wszystkim na tym, że – po pierwsze – ich sposób pracy i podejście do obywatela silnie wpływają na postrzeganie państwa jako sprawnego czy nastawionego proobywatelsko. Dla większości obywateli ich styczność z państwem to nie kontakt z najwyższymi funkcjonariuszami (premierem, ministrem czy prezydentem), ale codzienne, powtarzalne relacje z funkcjonariuszami bezpośrednio wykonującymi politykę państwa. Kontakt z s.l.b. w znacznym stopniu determinuje poziom zaufania do państwa i identyfikacji z nim. Po drugie – s.l.b. mają silny wpływ na jakość i zakres wdrażania → polityk publicznych, o których zadecydowano na poziomie rządowym (centrum państwa). Przy tym powszechnie uważa się, że s.l.b. mają zdolność do sabotowania realizacji celów, które nie są zgodne z ich postrzeganiem właściwej polityki publicznej lub które są niezgodne z korporacyjnymi interesami. Siła oddziaływania s.l.b. wynika także z koniecznego w praktycznym wykonywaniu władzy publicznej marginesu uznaniowości, jakim dysponują w trakcie świadczenia usług i załatwiania spraw obywateli. Przy czym częsty brak zasobów w ich dyspozycji powoduje stosowanie uproszczonych procedur, zaniżanie standardów, naginanie regulacji itp., co ma wpływ na jakość i zakres świadczonych przez nich usług publicznych. Siła s.l.b. wynika także z faktu, iż w szeregach tej grupy zawodowej występuje duży poziom uzwiązkowienia. Generalnie – postawy, motywacje i interesy s.l.b. mają istotne znaczenie dla codziennego funkcjonowania państwa i jego relacji z obywatelami. [D. Długosz]

Literatura: M. Lipsky, Street-Level Bureaucracy: Dilemmas of the Individual in Public Services, New York 2010 ■ K. Sztandar-Sztanderska, Obywatel spotyka państwo. O urzędach pracy jako biurokracji pierwszego kontaktu, Warszawa 2016.