Administracja samorządowa w stanach nadzwyczajnych

ADMINISTRACJA SAMORZĄDOWA W STANACH NADZWYCZAJNYCH – w stanach nadzwyczajnych (stan klęski żywiołowej, stan wyjątkowy oraz stan wojenny) administracja samorządowa zostaje podporządkowana administracji rządowej (→ administracja rządowa w stanach nadzwyczajnych). Zakres tego podporządkowania zależy od stopnia szczególnego zagrożenia będącego podstawą zastosowania stanów nadzwyczajnych. Najmniejsze podporządkowanie występuje w stanie klęski żywiołowej, a największe w stanie wyjątkowym i wojennym. Wspólną i najważniejszą cechą wszystkich stanów nadzwyczajnych jest możliwość scentralizowania funkcjonowania administracji publicznej, co z jednej strony wyraża charakter szczególnych zagrożeń oraz konieczność wprowadzenia radykalnych zmian w dotychczasowych zasadach działania organów władzy publicznej. Z drugiej jednak strony wydaje się oddawać sposób traktowania samorządu terytorialnego jako uczestnika stanów nadzwyczajnych równie pomocnego, co wzbudzającego nieufność poziomem umiejętności organizacyjnych oraz politycznego zaangażowania, niezbędnego zwłaszcza w stanie wyjątkowym. W stanie klęski żywiołowej przewidziano uznaniowe zawieszenie uprawnień wójtów/burmistrzów/prezydentów miast i starostów do kierowania działaniami prowadzonymi w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia. Ponadto zhierarchizowano relacje w obrębie administracji samorządowej, umożliwiając podporządkowanie staroście wójtów/burmistrzów/prezydentów miast (niebędących miastami na prawach powiatu), w razie gdyby stan klęski żywiołowej został wprowadzony na obszarze więcej niż jednej gminy. W stanie wyjątkowym i wojennym umożliwiono zawieszenie organów gminy, powiatu i samorządu województwa do czasu zniesienia tych stanów lub na czas określony [ M. Brzeziński ].

Literatura: M. Brzeziński, Zasady działania organów władzy publicznej w stanie klęski żywiołowej, [w:] Trzy wymiary współczesnego bezpieczeństwa, red. S. Sulowski, M. Brzeziński, Warszawa 201 ■ M. Brzeziński, Stany nadzwyczajne w polskich konstytucjach, Warszawa 2007.