Administracja w kościele

ADMINISTRACJA W KOŚCIELE – w świeckim prawie wyznaniowym, historii i naukach społecznych termin „kościół” (gr. ekklesia) oznacza zorganizowane wyznanie chrześcijańskie (np. Kościół katolicki, K. prawosławny, K. wschodnie). Administracja w K. jest to: 1. ogół czynności polegających na wykonywaniu zadań należących do danego K.; 2. zespół kościelnych organów o charakterze jednoosobowym i kolegialnym, które zajmują się zarządzaniem. Omówiony zostanie przykład administracji Kościoła katolickiego (K.kat.), który jest organizacją o zasięgu globalnym, ma ustrój hierarchiczny i wieloszczeblową strukturę terytorialno-administracyjną (prowincje kościelne, regiony kościelne, diecezje, dekanaty, parafie). Podstawowymi organami władzy w K.kat. są biskupi, którzy sprawują władzę prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą: biskup Rzymu (papież) w kościele powszechnym, biskupi w kościołach partykularnych (diecezjach). W realizowaniu zadań administracyjnych pomagają papieżowi i biskupom wyspecjalizowane organy pomocnicze, wyposażone we władzę zwyczajną zastępczą i odpowiednie kompetencje administracyjne. Organami pomocniczymi papieża są Kuria Rzymska i legaci papiescy. Organami pomocniczymi biskupa diecezjalnego są: wikariusz generalny, wikariusz biskupi, ekonom diecezjalny, moderator kurii. Są to organy jednoosobowe, wchodzące w skład kurii diecezjalnej. Organami kolegialnym są m.in. kolegium konsultorów, rada kapłańska. Dziekani i proboszczowie są jednoosobowymi podmiotami pomocniczymi biskupa diecezjalnego w jednostkach organizacyjnych im powierzonych (dekanaty, parafie). Postępowanie kościelnych organów władzy administracyjnej określa procedura administracyjna ogólna (stanowienie aktów administracyjnych) i procedura szczególna, która dotyczy zarządzania majątkiem kościelnym, usuwania i przenoszenia proboszczów, przenoszenia duchownych do stanu świeckiego, usuwania członków ze zgromadzeń zakonnych, spraw małżeńskich, wymierzania kar w trybie administracyjnym [ B. Górowska ].

Literatura: Kodeks Prawa Kanonicznego [z 1983 r.], przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu Polski, Poznań 1984 ■ J. Krukowski, Prawo administracyjne w Kościele, Warszawa 2011.