Lobbing

LOBBING (działalność lobbingowa) – każde działanie prowadzone metodami prawnie dozwolonymi, zmierzające do wywarcia wpływu na organy władzy publicznej w procesie stanowienia prawa. Definicja ta zawarta jest w ustawie o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa. Instytucja l. jest związana z funkcjonowaniem społeczeństwa obywatelskiego, będącym rozwiązaniem problemów demokracji formalnej – władza musi rzeczowo i konkretnie rozmawiać z grupami interesu lub poszczególnymi obywatelami zainteresowanymi rozwiązaniami prawnymi wprowadzanymi przez państwo, a lobbysta wciela się w rolę obrońcy lub reprezentuje siłę, z którą ustawodawca musi się liczyć. W USA zasady funkcjonowania l. określa się ustawowo, w Niemczech jego zasady działania wyznacza regulamin Bundestagu, podobne regulacje prawne i obyczajowe odnajdziemy w Wielkiej Brytanii. L. w administracji publicznej może mieć charakter dwojaki: kadry administracji mogą być obiektem presji i nacisków wywieranych na nich przez osoby, grupy interesów, polityków partii politycznych lub też urzędnicy sami mogą wywierać presję na etapie tworzenia projektów, uzgodnień wewnątrz- i międzyresortowych. L. sprzyja korupcji politycznej, jeśli istnieją niejednoznaczne uregulowania w relacji między lobbystami, urzędnikami czy politykami (→ korupcja). W polskim porządku prawnym poza ustawową definicją działalności lobbingowej (dz.l.) wprowadzono również pojęcie „zawodowej działalności lobbingowej”, którą jest zarobkowa dz.l. prowadzona na rzecz osób trzecich w celu uwzględnienia w procesie stanowienia prawa interesów tych osób. Działalność ta może być wykonywana zarówno przez przedsiębiorcę, jak i osobę fizyczną niebędącą przedsiębiorcą na podstawie umowy cywilnoprawnej. W celu zapewnienia przejrzystości działania podmiotów wykonujących zawodową dz.l. utworzono specjalny rejestr, prowadzony przez ministra właściwego spraw administracji publicznej w postaci bazy danych. Rejestr zawiera następujące dane: firmę, siedzibę i adres przedsiębiorcy wykonującego zawodową dz.l. albo imię, nazwisko i adres osoby fizycznej niebędącej przedsiębiorcą wykonującej zawodową dz.l.; w przypadku przedsiębiorców wykonujących zawodową dz.l. – numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, jeśli taki numer posiadają, oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP). Rejestr ma charakter jawny, a informacje w nim zawarte udostępniane są w Biuletynie Informacji Publicznej, z wyłączeniem miejsc zamieszkania osób fizycznych (→ powiązania administracji publicznej z grupami interesu) [ J. Itrich-Drabarek, K. Mroczka ].

Literatura: M. Kalinowski, Lobbing w świetle teorii wyboru publicznego, Łódź 2016 ■ B.G. Peters, Administracja publiczna w systemie politycznym, Warszawa 1999 ■ J. Świeca, B. Piwowar, Lobbing, Warszawa 2010.