Samoopodatkowanie

SAMOOPODATKOWANIE – dobrowolne zobowiązanie się mieszkańców gminy do przekazywania do jej budżetu określonych wpłat na cele publiczne, ważne dla mieszkańców tejże jednostki terytorialnej, mieszczące się w zakresie zadań i kompetencji organów gminy. Wpływy z s. są fakultatywnymi dochodami własnymi gminy i stanowią udział mieszkańców w finansowaniu zadań gminy. Decyzję o s. mieszkańcy mogą podjąć wyłącznie w referendum gminnym (na podstawie ustawy o referendum lokalnym), w którym co najmniej 2/3 ważnych głosów zostanie oddanych za s., przy frekwencji co najmniej 30% uprawnionych do głosowania. W takim przypadku opodatkowaniu podlegają wszyscy mieszkańcy, przez co s. staje się świadczeniem o charakterze przymusowym. S. ma ograniczony zakres czasowy wyznaczony przez cel, dla którego zostało wprowadzone – po zrealizowaniu tego celu to źródło finansowania zadań gminy wygasa. S. jest zatem instrumentem gromadzenia dochodów przez gminę na ściśle określony cel, co powoduje, że nie jest to podatek w rozumieniu prawa podatkowego, lecz wyłącznie sposób gromadzenia środków pieniężnych. W latach 2001–2010 przeprowadzono w skali kraju 34 referenda w sprawie samoopodatkowania. W latach 2011–2014 nie przeprowadzono ani jednego referendum w tej sprawie (dane za www.stat.gov.pl) [ A. Mirska ].

Literatura: M. Hyski, Problemy samoopodatkowania się mieszkańców gminy, „Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich” 2009, nr 4 ■ W. Miemiec, K. Sawicka, M. Miemiec, Prawo finansów publicznych sektora samorządowego, Warszawa 2013 ■ Zarys finansów publicznych i prawa finansowego, red. W. Wójtowicz, Warszawa 2014.