Centrum rządu

CENTRUM RZĄDU – ma współcześnie dwa znaczenia spotykane w literaturze politologiczno-administracyjnej. W wąskim ujęciu c.rz. (rady ministrów) oznacza instytucję władzy wykonawczej, której celem jest wsparcie i obsługa kolegialnego ciała, jakim jest rada ministrów, oraz stojącego na jego czele premiera w wypełnianiu funkcji wykonawczej. Do najczęściej wykonywanych zadań należą: koordynacja prac organów rządowych i polityk publicznych, doradztwo eksperckie i polityczne na rzecz szefa rządu, polityka informacyjna, polityka kadrowa, planowanie strategiczne; w państwach należących do Unii Europejskiej także koordynacja spraw europejskich. Celem c.rz. jest uzyskanie spójności działań pomiędzy różnymi politykami publicznymi, prognozowanie procesów społecznych, gospodarczych i politycznych w wymiarze krajowym i międzynarodowym. Instytucjonalnie c.rz. przyjmuje kształt urzędu rady ministrów, urzędu prezydenckiego (w systemach prezydenckich), urzędu (kancelarii, biur) szefa rządu, wraz z podporządkowanymi im jednostkami organizacyjnymi o charakterze eksperckim, informacyjnym, analitycznym itp. Częścią c.rz. są rządowe komitety i zespoły, które są usytuowane z reguły w urzędach obsługujących centrum, a także ministrowie zadaniowi (bez teki) i pełnomocnicy rządu / szefa rządu realizujący priorytety rządowe. Przykładami c.rz. w tym rozumieniu są: w USA Biuro Białego Domu wraz z podporządkowanymi instytucjami (takimi jak Rada Bezpieczeństwa Narodowego, Biuro Zarządzania i Budżetu), w Wielkiej Brytanii Urząd Gabinetu i Urząd Premiera, w Niemczech Urząd Kanclerski, a w Polsce Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. Szerokie rozumienie c.rz. to sieć instytucji rządowych, tj. ministerstw, wybranych urzędów centralnych, agencji, jednostek wsparcia eksperckiego, które stanowią „rdzeń” władzy wykonawczej (ang. the core executive) oraz jednostki wchodzące w skład c.rz. w wąskim rozumieniu. Badania c.rz. dotyczą jego efektywności w przygotowaniu i wdrażaniu polityk publicznych, siły polityczno-instytucjonalnej poszczególnych aktorów w ramach c.rz., sposobu jego organizacji i zachodzących w nim procesów politycznych. Inne obszary badań c.rz. dotyczą współzależności należących doń organizacji rządowych, ich rywalizacji, kooperacji i wymiany zasobów politycznych i administracyjnych, ról odgrywanych przez ogniwa aparatu administracyjnego, a także konsensusu i konfliktu między interesami resortowymi a ogólnorządowymi. (→ rada ministrów) [D. Długosz]

Literatura: Centre Stage. Driving Better Policies from the Centre of Government, OECD 2018 ■ L. Skiba, Rządzić państwem. Centrum decyzyjne rządu w wybranych krajach europejskich, Warszawa 2010 ■ Administering the Summit. Administration of the Core Executive in Developed Countries, red. B.G. Peters, R.A.W. Rhodes, V. Wright, Basingstoke 2000.