Innowacja w administracji publicznej

INNOWACJA W ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ – zgodnie z definicją zaproponowaną przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) jest to pewna nowość w działaniu danej jednostki administracji, która przynosi efekty dla społeczeństwa. Nowość ta może dotyczyć sposobu pracy, struktur organizacyjnych, tworzenia czy dostarczania usług/dóbr publicznych. Podobnym, lecz szerszym pojęciem jest innowacyjność w sektorze publicznym, która polega na integrowaniu wdrożonych nowości lub nowej wiedzy w ramach systemu zależnego od decyzji publicznych, w celu usprawnienia dotychczasowych lub wprowadzenia do użytku nowych form działania, usług i praktyk, czego ostatecznym i najbardziej widocznym rezultatem będzie wyższa skuteczność służby publicznej oraz lepszy standard życia ludności, przynajmniej w głównych obszarach. Ze względu na swój charakter innowacje (inn.) są dzielone na następujące kategorie: nowe lub udoskonalone usługi (np. opieka medyczna w domu); inn. procesowe (zmiana w sposobie wytwarzania usługi); inn. administracyjne (np. używanie nowego instrumentu polityki); inn. systemowe (np. nowy model kooperacji organizacji); inn. koncepcyjne (np. zmiany w poglądach, podejściach); radykalne zmiany racjonalności (oznaczające zmiany mentalne zatrudnionych w organizacji publicznej pracowników). Niezrealizowanych pomysłów czy koncepcji nie zalicza się do inn. Natomiast zaliczają się do nich działania podejmowane w ramach projektów pilotażowych czy testów, o ile przynoszą pierwsze rezultaty. Inn. jest rozpatrywana w odniesieniu do konkretnej jednostki administracji (podejście względne). Inn. dla danej jednostki może być zatem nowy sposób pracy, który został już wcześniej zastosowany w innej. Co do efektów inn., najczęściej rozpatruje się je w kategoriach: 1. skuteczności (zwiększenie poziomu osiągania celów); 2. efektywności (zwiększenie efektów przy tych samych albo niższych nakładach); 3. zadowolenia użytkowników (obywateli czy pracowników publicznych); 4. wspierania wartości demokratycznych. Niezależnie od kierunku inn. (skierowanych do wewnątrz / na zewnątrz urzędu) jej efekty muszą pośrednio lub bezpośrednio polepszać sytuację obywateli. Rozwiązaniami, które służą podniesieniu innowacyjności administracji, są np. laboratoria polityk publicznych, sieci profesjonalistów/praktyków (spotkania grupy specjalistów w określonej dziedzinie), konkursy na innowacyjne praktyki. (→ modernizacja administracji publicznej) [Ł. Świetlikowski]

Literatura: Innowacje w sektorze publicznym. Raport przedstawiający aktualny stan wiedzy, Fundusz na rzecz Badań Stosowanych i Komunikacji, Sofia 2013 ■ OECD, The Innovation Imperative in the Public Sector. Setting the Agenda for Action, Paris 2015 ■ T. Halvorsen i in., On the Differences Between Public and Private Sector Innovation, PUBLIn report No. D9, Nifu Step, Oslo 2015, cyt. za: U. Kobylińska, Innowacje w administracji publicznej w Polsce na poziomie samorządu lokalnego, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2015, nr 402.