Pragmatyka urzędnicza/en

PRAGMATYKA URZĘDNICZA – akt prawny w randze ustawy regulujący kwestie związane ze stosunkiem pracy w administracji publicznej, tzn. kompetencje, zasady hierarchii służbowej, a także prawa i obowiązki pracowników i urzędników. Jest to rodzaj pragmatyki zawodowej (służbowej), co jest pojęciem wywodzącym się z nauk prawnych. Przyjmuje się, że przepisy pragmatyk mają pierwszeństwo przed przepisami kodeksu pracy, zatem nie są one powszechne i dotyczą jedynie określonej grupy, w przypadku pragm.urz. – osób zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych w administracji publicznej. Liczba pragmatyk może się zmieniać w zależności od woli ustawodawcy. W przypadku, gdy ustawodawca konsekwentnie realizuje określony, wewnętrznie spójny model zatrudnienia administracji publicznej, zróżnicowanie pragmatyk może być minimalne. Z kolei przy braku konsekwencji ustawodawcy w realizacji strategii modelu zatrudnienia w administracji publicznej występuje z reguły większa liczba pragm.urz., które cechują się zróżnicowaniem podstaw zatrudnienia, charakterem prawnych stosunków pracy, zakresem obowiązków i uprawnień pracowników i urzędników, katalogami form i trybów zmiany i ustania stosunków pracy, rodzajem i trybem dochodzenia odpowiedzialności itd. Przykładem zróżnicowanych prag.urz. są modele zatrudnienia w administracji publicznej poprzez umowę o pracę, powołanie lub mianowanie. Występuje różny zakres i charakter odrębności w treści stosunków pracy powstałych na podstawie powołania i na podstawie mianowania w porównaniu z umownym stosunkiem pracy podlegającym ogólnym regulacjom prawa pracy. W Polsce funkcjonują trzy pragm.urz.: dla korpusu służby cywilnej, dla pracowników urzędów państwowych oraz dla pracowników samorządowych. Występują między nimi istotne różnice, np. w zakresie → praw urzędników. (→ urzędnik; prawo urzędnicze; służba cywilna; pracownicy samorządowi) [J. Itrich-Drabarek]

Literatura: J. Stelina, Prawo urzędnicze, Warszawa 2017 ■ The Transformations of the Civil Service in Poland in Comparison with International Experience, red. J. Itrich-Drabarek, S. Mazur, J. Wiśniewska-Grzelak, Frankfurt am Main 2018