Koabitacja w samorządzie gminnym

KOABITACJA W SAMORZĄDZIE GMINNYM (franc. cohabitation – współzamieszkiwanie, współistnienie; w j.pol. także kohabitacja) – współsprawowanie władzy przez organy: wykonawczy i stanowiąco-kontrolny pochodzące z różnych opcji politycznych. Zjawisko koabitacji pojawiło się w polskim samorządzie gminnym od 2002 r., kiedy wprowadzono bezpośrednie wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Występuje zatem tylko na poziomie gminy, gdyż tylko w tych jednostkach samorządu terytorialnego obydwa organy pochodzą z wyborów bezpośrednich (inaczej niż na poziomie powiatu i województwa). We współczesnej literaturze przedmiotu zjawisko k. opisywane jest głównie w kontekście systemów półprezydenckich – pochodzący z różnych partii politycznych prezydent i premier zazwyczaj nie mają ochoty dzielić się władzą, co oznacza, że zjawisko k. jest konfliktogenne. Badania przeprowadzone w polskim samorządzie terytorialnym wykazują, że na poziomie gminnym można wyróżnić k. konfliktową oraz k. konsensualną (pokojową, współpracującą). W koabitacyjnych gminach nie zawsze zatem występują antagonizmy pomiędzy organami władzy. Brak takiego konfliktu w dużej mierze spowodowany jest nierównowagą sił pomiędzy radą gminy a wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) [ M. Sidor ].

Literatura: M. Sidor, K. Kuć-Czajkowska, J. Wasil, Koabitacja na poziomie gminnym w Polsce, Warszawa 2017 (w druku) ■ R. Elgie, Semi-presidentialism, cohabitation and the collapse of electoral democracies, 1990–2008, „Government and Opposition” 2010, nr 1.