Podział terytorialny/en: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Administracji Publicznej

(Utworzono nową stronę "Territorial division")
 
(Utworzono nową stronę "'''TERRITORIAL DIVISION''' – relatively permanent fragmentation of area of the state on the basis of the act in order to determine the local jurisdiction of state bodi...")
Linia 1: Linia 1:
 
<languages/>
 
<languages/>
'''PODZIAŁ TERYTORIALNY''' – względnie trwałe rozczłonkowanie przestrzeni państwa na podstawie ustawy w celu ustalenia właściwości miejscowej organów państwowych oraz niepaństwowych jednostek organizacyjnych wykonujących z mocy prawa funkcje państwowe. P.t. jest elementem ustroju państwa, dokonywany jest poprzez przyjęcie ustawy lub aktu wydanego na podstawie ustawy i w celu jej wykonania. Określany jest także jako podział administracyjny kraju. W procesie historycznego rozwoju wyodrębniły się trzy typy p.t. państwa: zasadniczy (podstawowy), pomocniczy oraz dla celów specjalnych. '''Zasadniczy podział terytorialny''' tworzy się ze względu na konieczność wykonywania na określonym obszarze zadań państwowych (publicznych) o istotnym znaczeniu z punktu widzenia podstawowych celów i zasad funkcjonowania państwa. Zasadniczy p.t. jest elementem organizacji (ustroju) terenowych organów państwowych o właściwości ogólnej, wyposażonych we władcze (publicznoprawne) kompetencje, oraz organów samorządu terytorialnego. Obowiązujący współcześnie w Polsce trójstopniowy zasadniczy p.t. państwa obejmuje poziomy: gmina, powiat, województwo. Został wprowadzony ustawą z 1998 r. (obowiązuje od 1 stycznia 1999) – utworzono wówczas 16 województw oraz 308 powiatów (potocznie nazwanych powiatami ziemskimi), a ponadto 65 miastom nadano dodatkowe prawa (→ miasta na prawach powiatu, potocznie nazywane powiatami grodzkimi). Według stanu na koniec 2017 r. zasadniczy p.t. obejmuje: 2478 gmin, 380 powiatów (314 ziemskich i 66 grodzkich), 16 województw. '''Pomocniczy podział terytorialny''' tworzy się dla wykonywania zadań należących do terenowych organów państwowych, w celu uzupełnienia zasadniczego p.t., w pewnych przypadkach jest to konieczne ze względu na postulat racjonalności, skuteczności realizacji zadań. Podstawy prawne dla pomocniczych p.t. zawarte są w aktach różnej rangi, zależnie od pozycji organu, którego zadania lub kompetencje są wykonywane w takim podziale. Jeżeli podział pomocniczy wiąże się z organem działającym w jednostce terytorialnej podziału zasadniczego, wówczas podstawą prawną takiego podziału jest ustawa lub akt wydany na jej podstawie. '''Specjalny podział terytorialny''' tworzony jest dla potrzeb organów państwowych, które nie należą do administracji rządowej ogólnej (systemu ogólnych organów administracji rządowej) ani do struktur samorządu terytorialnego, dokonywany jest na podstawie prawa, odrębny od podziału zasadniczego oraz względnie trwały. Z podziałów specjalnych korzystać mogą także organizacje i instytucje niepaństwowe wykonujące na zasadzie zlecenia zadania publicznoprawne (państwowe) [ [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Beata_Marczewska B. Marczewska] ].  
+
'''TERRITORIAL DIVISION''' – relatively permanent fragmentation of area of the state on the basis of the act in order to determine the local jurisdiction of state bodies and non-state organisational units that perform state functions by virtue of law. T.d. is an element of the state system, it is made by adopting an act or a law issued on the basis of the act and for its implementation. It is also called the administrative division of the country. In the process of historical development, three types of t.d. of the state have emerged: basic (fundamental), auxiliary and for special purposes. The '''basic territorial division''' is created due to the necessity to perform in the given area the state (public) tasks of significant importance from the point of view of the basic goals and principles of the functioning of the state. The basic t.d. is an element of the organisation (system) of local state bodies with general characteristics, equipped with authoritative (public and legal) competences, and local-government bodies. The three-tier basic t.d. of the state currently in force in Poland includes the levels: municipality, county, voivodship. It was introduced by the Act of 1998 (in force from 1st January 1999) – 16 voivodships and 308 counties (commonly called country counties) were created the, and additionally, 65 cities were given additional rights (→ cities with county rights, colloquially known as townships). As of the end of 2017, the basic t.d. includes: 2478 municipalities, 380 counties (314 country counties and 66 townships), 16 voivodships. An '''auxiliary territorial division''' is created for the performance of tasks belonging to local state bodies, in order to supplement the basic t.d., in some cases it is necessary due to the postulate of rationality and effectiveness of implementation of tasks. The legal basis for auxiliary t.d. are contained in the acts of various ranks, depending on the position of the body whose tasks or competences are exercised in such a division. If the auxiliary division is linked with a body operating in the territorial unit of the fundamental division, then the legal basis for such division is the law or act issued on its basis. A '''special territorial division''' is created for the needs of state bodies that do not belong to the general government administration (the system of general government administration bodies) or local government structures, it is performed on the basis of law, separate from the fundamental division and relatively permanent. Special divisions may also be used by non-governmental organisations and institutions that perform public-legal (state) tasks on a commission basis. [ [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Beata_Marczewska/en B. Marczewska] ].  
  
 
'''Literatura''': B. Dolnicki, ''Samorząd terytorialny'', Warszawa 2012 ■ H. Izdebski, ''Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności'', Warszawa 2014.
 
'''Literatura''': B. Dolnicki, ''Samorząd terytorialny'', Warszawa 2012 ■ H. Izdebski, ''Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności'', Warszawa 2014.

Wersja z 15:28, 23 maj 2018

Inne języki:
English • ‎français • ‎polski • ‎русский

TERRITORIAL DIVISION – relatively permanent fragmentation of area of the state on the basis of the act in order to determine the local jurisdiction of state bodies and non-state organisational units that perform state functions by virtue of law. T.d. is an element of the state system, it is made by adopting an act or a law issued on the basis of the act and for its implementation. It is also called the administrative division of the country. In the process of historical development, three types of t.d. of the state have emerged: basic (fundamental), auxiliary and for special purposes. The basic territorial division is created due to the necessity to perform in the given area the state (public) tasks of significant importance from the point of view of the basic goals and principles of the functioning of the state. The basic t.d. is an element of the organisation (system) of local state bodies with general characteristics, equipped with authoritative (public and legal) competences, and local-government bodies. The three-tier basic t.d. of the state currently in force in Poland includes the levels: municipality, county, voivodship. It was introduced by the Act of 1998 (in force from 1st January 1999) – 16 voivodships and 308 counties (commonly called country counties) were created the, and additionally, 65 cities were given additional rights (→ cities with county rights, colloquially known as townships). As of the end of 2017, the basic t.d. includes: 2478 municipalities, 380 counties (314 country counties and 66 townships), 16 voivodships. An auxiliary territorial division is created for the performance of tasks belonging to local state bodies, in order to supplement the basic t.d., in some cases it is necessary due to the postulate of rationality and effectiveness of implementation of tasks. The legal basis for auxiliary t.d. are contained in the acts of various ranks, depending on the position of the body whose tasks or competences are exercised in such a division. If the auxiliary division is linked with a body operating in the territorial unit of the fundamental division, then the legal basis for such division is the law or act issued on its basis. A special territorial division is created for the needs of state bodies that do not belong to the general government administration (the system of general government administration bodies) or local government structures, it is performed on the basis of law, separate from the fundamental division and relatively permanent. Special divisions may also be used by non-governmental organisations and institutions that perform public-legal (state) tasks on a commission basis. [ B. Marczewska ].

Literatura: B. Dolnicki, Samorząd terytorialny, Warszawa 2012 ■ H. Izdebski, Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2014.

Counterliczniki