Polityka a administracja według Webera

POLITYKA A ADMINISTRACJA WEDŁUG WEBERA – W przekonaniu Maxa Webera nie wszystko, co wiązało się z aktywnością państwa było polityką. Polityką jest aktywność, mająca za przedmiot zakres działalności państwowej związany z kreowaniem nowych wartości oraz podejmowaniem problemów mających w przyszłości decydujące znaczenie dla losów narodu, a ponadto nieodłącznie wiąże się z wykorzystywaniem władzy państwowej w sensie zastosowania siły władczej w celu urzeczywistniania ustalonych uprzednio zadań. Weber, zdając sobie sprawę z aksjologii i celów działalności politycznej, dążył do jasnego rozgraniczenia sfery jej aktywności od pojęcia administracji, która również jest bezpośrednio powiązana ze sferą władztwa państwowego. Istota różnic w porównaniu obu sfer: 1. Zadaniem p. jest wyznaczanie nowych celów działalności państwowej – celem a. jest ich urzeczywistnianie. 2. Jeśli p. ma twórczy charakter działania, to a. zachowuje się odtwórczo. 3. Jeśli p. działa w głębszej perspektywie przyszłościowego widzenia celów państwowych, to a. urzeczywistnia cele bieżące, prawnie uregulowane i zazwyczaj powszechnie znane. 4. P. w swych decyzjach nawiązuje do rozpoznanych najogólniejszych tendencji kształtowania się życia społecznego – a. funkcjonuje w granicach określonego schematu proceduralno-kompetencyjnego. 5. P. działa w sposób wysoce „zindywidualizowany”. A. opiera się na „bezosobowości”. 6. Jeśli p. postępuje zgodnie z własną wolą, to a. jest wówczas wykonawcą woli cudzej. 7. P. uświadamia sobie odpowiedzialność w kategoriach niezwykle szerokich (przed przyszłymi pokoleniami, przed historią, sumieniem…). A. ponosi konkretną odpowiedzialność prawno-dyscyplinarną, wynikającą z przepisów prawa. 8. P. charakteryzuje brak wyraźniejszych granic działania czy podziału kompetencji lub specjalizacji. A. opiera się na podziale kompetencyjnym, rzeczowym, terenowym czy specjalizacyjnym (→Weber Max) [ J.G .Otto ].

Literatura: M. Orzechowski, Polityka-władza-panowanie w teorii Maxa Webera, Warszawa 1984 ■ A. Sylwestrzak, Historia doktryn politycznych i prawnych, Warszawa 1999 ■ M. Weber, Polityka jako zawód i powołanie, Warszawa 1989.