Sądownictwo administracyjne/en: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Administracji Publicznej

(Utworzono nową stronę "Administrative judiciary")
 
(Utworzono nową stronę "'''ADMINISTRATIVE JUDICIARY''' – from the subjective perspective, it includes the → [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Naczelny_Sąd_Administracyjny Supreme...")
Linia 1: Linia 1:
 
<languages/>
 
<languages/>
'''SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE''' – w ujęciu podmiotowym obejmuje → [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Naczelny_Sąd_Administracyjny Naczelny Sąd Administracyjny] (NSA) i sądy administracyjne (obecnie 16 wojewódzkich sądów administracyjnych – wsa), które sprawują wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej jako sądy szczególne/wyodrębnione (obok Sądu Najwyższego, sądów powszechnych oraz sądów wojskowych). W ujęciu przedmiotowym jest to rodzaj kontroli działalności (bądź bezczynności) administracji publicznej wykonywany przez organy państwowe niezawisłe od administracji publicznej (kontrola zewnętrzna administracji). Sądownictwo administracyjne stanowi jedną z podstawowych gwarancji demokratycznego państwa prawnego i polega przede wszystkim na orzekaniu o legalności aktów administracyjnych. Podstawowym celem kontroli sądowoadministracyjnej jest ochrona praw obywateli poprzez zagwarantowanie zgodnego z prawem działania administracji wobec obywatela (ochrona praw podmiotowych), jak i ochrona obiektywnego porządku prawnego RP. Kontrola administracji podejmowana przez sądy administracyjne obejmuje również orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej, rozstrzyganie sporów kompetencyjnych między organami samorządu terytorialnego i administracji rządowej oraz weryfikację rozstrzygnięć nadzorczych wobec organów samorządu terytorialnego. Kontrola administracji podejmowana przez sądy administracyjne działa na zasadzie skargowości (skarga do wsa i skarga kasacyjna do NSA), nie może być podejmowana z urzędu. W odróżnieniu od sądów powszechnych obowiązuje kasacyjny charakter rozstrzygnięć sądów administracyjnych. Oznacza to, że sąd może wyeliminować („skasować”) z porządku prawnego niezgodną z prawem formę działania administracji publicznej, ale nie może rozstrzygnąć sprawy administracyjnej w zastępstwie organu administracji publicznej nie ma zatem możliwości wydania w miejsce aktu nielegalnego aktu prawidłowego. Obecny dwuinstancyjny model sądownictwa administracyjnego funkcjonuje od 1 stycznia 2004 r. [ [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/And%C5%BCelika_Mirska A. Mirska] ].  
+
'''ADMINISTRATIVE JUDICIARY''' – from the subjective perspective, it includes the → [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Naczelny_Sąd_Administracyjny Supreme Administrative Court] (SAC) and administrative courts (currently, 16 voivodship administrative courts), which perform the administration of justice in the Republic of Poland as special/separate courts (next to the Supreme Court, common courts and military courts). From the subject matter perspective, this is a kind of control of activity (or inaction) of public administration performed by the state bodies independent of the public administration (external control of the administration). Administrative judiciary is one of the basic guarantees of the democratic rule of law and consists principally in judging the legality of administrative acts. The basic aim of judicial-administrative control is to protect the rights of citizens by ensuring the legitimate activity of the administration towards the citizens (protection of subjective rights) and the protection of the objective legal order of the Republic of Poland. Administrative control conducted by the administrative courts also includes deciding on compliance with the statutes of local government’s resolutions and normative acts of government administration’s territorial bodies, resolving competence disputes between local-government and government administration, and verifying supervisory decisions on local government bodies. Administrative control by administrative courts operates on the basis of a complaint (complaint to vac and cassation appeal to the SAC), it cannot be initiated ex officio. Unlike common courts, the decisions of administrative court take form of a cassation. This means that the court may eliminate (cancel) from the legal order the illegal form of public administration’s action, but it cannot settle the administrative case as a substitute for a public administration body so there is no possibility of issuing a legally valid act in place of the illegal one. The current two-instance model of administrative judiciary has been functioning since 1st January 2004[ [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/And%C5%BCelika_Mirska/en A. Mirska] ].  
  
 
'''Literatura''': J. Jagielski, ''Kontrola administracji publicznej'', Warszawa 2012 ■ ''Polskie sądownictwo administracyjne – zarys systemu'', red. Z. Kmieciak, Warszawa 2017.
 
'''Literatura''': J. Jagielski, ''Kontrola administracji publicznej'', Warszawa 2012 ■ ''Polskie sądownictwo administracyjne – zarys systemu'', red. Z. Kmieciak, Warszawa 2017.

Wersja z 11:34, 26 maj 2018

Inne języki:
English • ‎français • ‎polski • ‎русский

ADMINISTRATIVE JUDICIARY – from the subjective perspective, it includes the → Supreme Administrative Court (SAC) and administrative courts (currently, 16 voivodship administrative courts), which perform the administration of justice in the Republic of Poland as special/separate courts (next to the Supreme Court, common courts and military courts). From the subject matter perspective, this is a kind of control of activity (or inaction) of public administration performed by the state bodies independent of the public administration (external control of the administration). Administrative judiciary is one of the basic guarantees of the democratic rule of law and consists principally in judging the legality of administrative acts. The basic aim of judicial-administrative control is to protect the rights of citizens by ensuring the legitimate activity of the administration towards the citizens (protection of subjective rights) and the protection of the objective legal order of the Republic of Poland. Administrative control conducted by the administrative courts also includes deciding on compliance with the statutes of local government’s resolutions and normative acts of government administration’s territorial bodies, resolving competence disputes between local-government and government administration, and verifying supervisory decisions on local government bodies. Administrative control by administrative courts operates on the basis of a complaint (complaint to vac and cassation appeal to the SAC), it cannot be initiated ex officio. Unlike common courts, the decisions of administrative court take form of a cassation. This means that the court may eliminate (cancel) from the legal order the illegal form of public administration’s action, but it cannot settle the administrative case as a substitute for a public administration body – so there is no possibility of issuing a legally valid act in place of the illegal one. The current two-instance model of administrative judiciary has been functioning since 1st January 2004[ A. Mirska ].

Literatura: J. Jagielski, Kontrola administracji publicznej, Warszawa 2012 ■ Polskie sądownictwo administracyjne – zarys systemu, red. Z. Kmieciak, Warszawa 2017.

Counterliczniki