Encyklopedia Administracji Publicznej MW Pivot Skin

STRAJK W ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ – uznane w krajach demokratycznych o społecznej gospodarce rynkowej prawo do powstrzymania się od pracy (prawo do strajku i protestów pracowniczych) w odniesieniu do administracji publicznej podlega – w różnym stopniu w różnych krajach – określonym ograniczeniom w związku z charakterem pracy w tym sektorze (ciągłość państwa, zapewnienie podstawowych dóbr publicznych – jak obrona narodowa, bezpieczeństwo, wymiar sprawiedliwości, służba zdrowia). Konwencja nr 151 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotycząca ochrony prawa organizowania się i procedury określania warunków zatrudnienia w służbie publicznej pozwala państwom na określenie sfer, w których prawo do strajku może być ograniczone lub zawieszone. Nie może to jednak oznaczać, poza ściśle określonymi wyjątkami, zawieszenia istoty prawa do artykułowania swoich interesów pracowniczych poprzez inne procedury – np. sporu zbiorowego, mediacji, niestrajkowych form przedstawiania swoich postulatów (petycje, demonstracje). W praktyce państwa w różnorodny sposób regulują zagadnienie strajku w administracji publicznej, dopuszczając stosowanie tej formy protestu, lecz różnicując to w odniesieniu do poszczególnych działów administracji publicznej, jak również rodzajów stanowisk (kierownicze, merytoryczne, pomocnicze). Po części wynika to z przyjętego modelu → służby cywilnej. Im bardziej dany system jest zbliżony do systemu rynkowego i im bardziej stosuje formy przetargu zbiorowego oraz nie zawiera ograniczeń w zrzeszaniu się w administracji publicznej, tym bardziej (choć nadal z ograniczeniami) możliwe jest stosowanie prawa do strajku. Z kolei w państwach o publicznej regulacji stosunków pracy w administracji publicznej zakres prawa do strajku jest węższy. (→ związki zawodowe w administracji publicznej) [D. Długosz]

Literatura: Z. Hajn, Zbiorowe prawo pracy. Zarys systemu, Warszawa 2013 ■ Public Service Employment Relations in Europe: Transformation, Modernization or Inertia?, red. S. Bach, L. Bordogna, G. Della Rocca, D. Winchester, London – New York 1999.