Encyklopedia Administracji Publicznej MW Pivot Skin

ZWIĄZKI ZAWODOWE W ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ – prawo do zakładania i funkcjonowania związków zawodowych jest w państwach demokratycznych częścią wolności zrzeszania się i odnosi się także do pracowników administracji publicznej. Potwierdzają to międzynarodowe konwencje i umowy międzynarodowe, m.in. ONZ czy Międzynarodowej Organizacji Pracy. W administracji publicznej istnieją jednak pewne ograniczenia funkcjonowania zw.zaw., różniące się w zależności od kraju oraz przyjmowanych modeli → służby cywilnej. Modelowo zakres uprawnień związkowych jest najszerszy tam, gdzie regulacje zatrudnieniowe czy płacowe zbliżone są do tych występujących w sektorze prywatnym. Z kolei ograniczone są w pewien sposób tam, gdzie występuje publicznoprawny model regulacji (regulacje odgórne stanowione przez państwo, a nie wynik negocjacji zbiorowych). Najczęściej unormowania dotyczą: 1. ograniczenia prawa koalicji w administracji publicznej (zakaz – rzadko bezwzględny, ograniczenie do jednego związku), ograniczenia dla osób pełniących funkcje kierownicze; 2. ograniczenia prawa do strajku (albo zupełne, albo dla pewnych stanowisk pracy lub kategorii funkcjonariuszy); 3. ograniczenia zawierania układów zbiorowych w sprawach pracowniczych (wyłączenie w ogóle administracji spod układów zbiorowych lub wyłączenie pewnych spraw spod układowej regulacji); 4. ograniczenia budżetem publicznym „pola negocjacji” pomiędzy pracodawcą publicznym a związkiem reprezentującym pracowników publicznych. (→ strajk w administracji publicznej) [D. Długosz]

Literatura: Z. Hajn, Zbiorowe prawo pracy. Zarys systemu, Warszawa 2013 ■ Public Service Employment Relations in Europe: Transformation, Modernization or Inertia?, red. S. Bach, L. Bordogna, G. Della Rocca, D. Winchester, London – New York 1999 ■ Industrial Relations Systems in the Public Sector in Europe, red. T. Olsen, Oslo 1996.