Mobbing

MOBBING (z jęz. ang. to mob – „otoczyć, zaatakować, napadać, dokuczać”) – rodzaj zjawiska psychospołecznego związanego z pracą zawodową, ze środowiskiem pracy (workplace mobbing), polegający na nieetycznym działaniu. M. to systematyczny proces nękania godzący w godność, osobowość lub integralność psychiczną i fizyczną człowieka, stanowiący zagrożenie dla jego zatrudnienia oraz wpływający na pogorszenie atmosfery i wydajności pracy. Stosowane są w literaturze pojęcia równoznaczne, jak bullying (od ang. bully – tyran), molestowanie moralne, przemoc psychiczna oraz pokrewne, jak harassment (dotyczy głównie molestowania seksualnego) czy Ijime (termin japoński, dotyczy głównie nękania psychicznego, zwłaszcza w szkołach). Wyróżnia się dwa rodzaje m.: 1. pionowy – przełożony jest prześladowcą a podwładny jest ofiarą lub przełożony jest osobą mobbowaną przez podwładnego; 2. poziomy – mobberem jest grupa, a ofiarą jest osoba należąca do grupy lub od niej zależna. MOBBER to prześladowca, uczestnik grupy mobbingującej. Do zachowań mobbingowych zalicza się m.in.: nękanie, obrażanie, społeczne wykluczanie pracownika, zastraszanie, poniżenie, ośmieszanie, izolację lub wyeliminowanie z zespołu pracowników. Warunkiem uznania pewnych zachowań za mobbingowe jest powtarzalność, systematyczność, świadomość ich podejmowania oraz wyraźny cel wyrządzenia krzywdy ofierze przez atakującego. Nie mogą być kwalifikowane jako m. takie sytuacje konfliktu, w których występuje pojedynczy incydent oraz takie, w których obie strony tego konfliktu dysponują porównywalną siłą. M. działa destrukcyjnie na zdrowie i funkcjonowanie ofiary, a także na środowisko pracy oraz otoczenie, w tym wizerunek organizacji. Sposobami na ograniczanie m. w środowisku pracy jest edukacja antymobbingowa oraz polityki i procedury antymobbingowe [ A. Komar ].

Literatura: M. Chakowski, Mobbing: aspekty prawno-organizacyjne, Bydgoszcz 2011 ■ M.-F. Hirigoyen, Molestowanie w pracy, Poznań 2003 ■ J. Marciniak, Mobbing, dyskryminacja, molestowanie. Przeciwdziałanie w praktyce, Warszawa 2015.