Organizacja pożytku publicznego

ORGANIZACJA POŻYTKU PUBLICZNEGO – podmiot, któremu prawo, po spełnieniu określonych kryteriów, przyznaje pewne przywileje i obowiązki. Podmiotem tym może być: → organizacja pozarządowa (o.p.), organizacja kościelna, wyznaniowa, spółka akcyjna lub z ograniczoną odpowiedzialnością, niedziałający dla zysku klub sportowy, przeznaczający całość dochodu na realizację celów statutowych i nieprzeznaczający zysku do podziału między swoich członków, udziałowców, akcjonariuszy i pracowników. Statusu o.p.p. nie mogą uzyskać partie polityczne, związki zawodowe i organizacje pracodawców, samorządy zawodowe, fundacje partii politycznych oraz spółdzielnie socjalne. Aby uzyskać status pożytku publicznego (p.p.) organizacja musi (poza przynależnością do wymienionych grup podmiotów) spełniać warunki: prowadzić działalność p.p. – działalność społecznie użyteczną w sferze zadań publicznych – dla ogółu społeczności lub określonej grupy przez minimum dwa lata; prowadzić działalność gospodarczą jako działalność dodatkową w stosunku do p.p.; przeznaczać nadwyżkę dochodów nad kosztami na działalność statutową; mieć odrębny kolegialny organ kontroli lub nadzoru; w statucie mieć wprowadzony zakaz udzielania pożyczek, przekazywania i wykorzystywania majątku na rzecz członków oraz zakupu towarów po cenach wyższych niż rynkowe. O.p. staje się o.p.p., gdy uzyska w KRS wpis potwierdzający spełnienie wymagań. Od o.p.p. wymaga się także wprowadzenia dodatkowej wewnętrznej kontroli w zakresie przejrzystości działań i finansów. Status o.p.p. umożliwia: otrzymywanie 1% podatku od osób fizycznych, korzystanie z bezpłatnego czasu antenowego w mediach publicznych na informowanie o prowadzonej działalności, użytkowanie nieruchomości należących do Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego na preferencyjnych warunkach. O.p.p. zwolnione są także z niektórych podatków i opłat: VAT, dochodowego, od nieruchomości, od czynności cywilno-prawnych oraz opłat skarbowych i sądowych. Zwolnienia podatkowe dotyczą wyłącznie prowadzonej działalności p.p. Do obowiązków o.p.p. należy: sporządzanie i publikacja merytorycznych i finansowych sprawozdań, zawierających m.in. informacje na temat środków pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych i sposobie ich wydatkowania. Środki te w całości muszą być przeznaczane na działalność p.p. Bezprawne korzystanie ze statusu o.p.p. podlega karze grzywny. W Polsce w 2017 r. 8542 o.p. miały status o.p.p. [ A. Bejma ].

Literatura: M. Halszka-Kurletko, Organizacje pożytku publicznego. Rozwiązania prawne – funkcjonowanie – rozwój, Kraków 2008.