Encyklopedia Administracji Publicznej MW Pivot Skin

POWIĄZANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ Z GRUPAMI INTERESU – B. Guy Peters wyróżnia następujące ich rodzaje: legalizm, klientelizm, parantelizm oraz wpływy nielegalne. Legalizm oznacza sytuację, w której grupy interesów (gr.int.; określane są też jako grupy nacisku) uznawane są za naturalny podmiot uczestniczący w mechanizmach powstawania decyzji politycznych (tak jest np. w Niemczech czy Holandii). Klientelizm to model, w którym administracja publiczna uznaje wybrane gr.int. za naturalnych i faktycznych reprezentantów określonych interesów społecznych. Liczba gr.int. jest wówczas ograniczona, a ich wybór należy do administracji publicznej. Te gr.int., które nie zostają wybrane, nie mają możliwości prezentowania swojej opinii. Wadą tego modelu jest brak formalnoprawnych podstaw reprezentacji wybranych gr.int., co obniża ich skuteczność, zawęża uczestnictwo szerokich grup społecznych w życiu zbiorowym oraz wzbudza nieufność społeczną. Klientelizm oznacza wzajemne uzależnienie administracji publicznej i gr.int. i jest typowy m.in. dla USA. Parantelizm to bardzo silne powiązania między gr.int. a administracją publiczną lub rządzącą partią polityczną. Jego charakterystyczną cechą jest występowanie pośrednich związków między administracją a gr.int. Pośrednikiem jest przeważnie partia hegemonistyczna, a gr.int. wywierają wpływ na sprawy publiczne dzięki życzliwemu wsparciu partii politycznej kontrolującej administrację publiczną. Parantelizm jest typowy nie tylko dla dawnego Związku Radzieckiego czy państw Ameryki Łacińskiej, ale i dla społeczeństw demokratycznych, np. takich jak Włochy w okresie rządów chrześcijańskiej demokracji czy V Republika Francuska. Ostatni typ to wpływy nielegalne, które polegają na tym, że gr.int. nie mieszczą się w oficjalnych strukturach, a ich pojawienie się oznacza, że interesy części społeczeństwa nie są uwzględniane w ramach podejmowanych decyzji politycznych. Wpływy nielegalne mają charakter redystrybucyjny, a ich głównym celem jest zmuszenie administracji publicznej do rozpatrzenia wcześniej pomijanych żądań. Występują w każdym systemie politycznym, zarówno w Ameryce Południowej, jak i w Europie (→lobbing) [ J. Itrich-Drabarek ].

Literatura: G. Peters, Administracja publiczna w systemie politycznym, Warszawa 1999.