Wartość publiczna

WARTOŚĆ PUBLICZNA (ang. public value) – w ujęciu mikroekonomicznym wartość użyteczności dostarczonej obywatelowi/klientowi w efekcie wydatkowania środków publicznych. Miarą tak rozumianej w.p. jest relacja oczekiwanych rezultatów do nakładów, a głównymi determinantami jej kreowania są → efektowność i → skuteczność działania. W tym ujęciu jednostka sektora publicznego kreuje w.p., jeżeli skutecznie realizuje swoją misję przy efektywnym gospodarowaniu środkami publicznymi. Obywatel jest tutaj utożsamiany z konsumentem dóbr publicznych (zasada skuteczności) oraz podatnikiem (zasada efektywności). Obok pojęcia w.p. relację oczekiwanych rezultatów do wydatków publicznych określa się mianem wartości użyteczności publicznej (ang. public service value) lub wartości uzyskanej za wydatki publiczne (ang. value for money). Tak rozumiane pojęcie w.p. (oparte na koncepcji zarządzania wartością w sektorze prywatnym) wprowadził Mark H. Moore w pracy Creating Public Value z 1995 r. W szerszym ujęciu w.p. definiowana jest w odniesieniu do potrzeb obywatela analizowanych z wykorzystaniem triady: obywatel – właściciel i partner, obywatel – klient, obywatel – podatnik. Przy takim podejściu jednostka publiczna dostarcza obywatelom wartość, jeżeli skutecznie i efektywnie realizuje swoją misję i wynikające z niej cele, które zostały wypracowane wspólnie z jej interesariuszami, działając przy tym w sposób transparentny, innowacyjny, partycypacyjny, zgodny z prawem i etyczny oraz zapewniający rozliczalność realizowanych zadań. Wymiarami w.p. zgodnie z powyższym rozumieniem są: efektowność, skuteczność, transparentność, partycypacja, innowacyjność i zdolność do odpowiadania na oczekiwania interesariuszy, rozliczalność oraz przestrzeganie prawa i zasad etycznych [ T. Strąk ].

Literatura: M. Ćwiklicki, Wprowadzenie do wartości publicznej, [w:] Reformowanie polskiej administracji publicznej – wybrane aspekty zagadnienia, red. S. Mazur, Kraków 2011 ■ G. Musialik, R. Musialik, Kreacja wartości publicznej, „Współczesne Zarządzanie” 2013, nr 2 ■ T. Strąk, Modele dokonań jednostek sektora finansów publicznych, Warszawa 2012.