Encyklopedia Administracji Publicznej MW Pivot Skin

JĘZYK URZĘDOWY (ang. official language) – obowiązujący oficjalnie język, który otrzymał specjalny status prawny na terenie danego państwa, regionu lub innej wydzielonej części. Zwykle jest stosowany w państwowych organach władzy państwowej (akty prawne, dokumenty rządowe, orzeczenia sądowe, wyroki i in.). Bywa także, że w wybranych regionach czy częściach państwa przyznany jest status j.u. innemu językowi, wówczas prawo wymaga, by także w nim wydawane były oficjalne dokumenty i inne materiały urzędowe. Pojęcie j.u. stosowane jest zazwyczaj nie dla określenia języka używanego przez ludzi zamieszkujących dane państwo, ale w odniesieniu do języka obowiązującego instytucje oraz przedstawicieli władzy, m.in. w administracji rządowej czy samorządowej, sądownictwie itd. (w tym znaczeniu j.u. ma następujące cechy: bezosobowy charakter wypowiedzi, dyrektywność, precyzyjność, standaryzacja budowy tekstów). Wybór obowiązującego w danym państwie j.u. często budzi wiele sporów i kontrowersji. Możliwe jest rozwiązanie alternatywne wobec ustalenia jednego j.u. – jest nim „urzędowa wielojęzyczność”, kiedy prawnie przyznaje się status j.u. więcej niż jednemu językowi; wówczas wszystkie usługi państwowe są dostępne we wszystkich j.u. Współcześnie w wielu państwach funkcjonuje równolegle kilka języków, wśród nich są też państwa oficjalnie uznające więcej niż jeden j.u. Przykładami oficjalnej wielojęzyczności na poziomie państw są m.in.: Belgia, Filipiny, Kanada, Szwajcaria, a na poziomie ponadpaństwowym – struktura UE. W wielu konstytucjach wymieniono język urzędowy / języki urzędowe lub narodowy/narodowe (uznano za taki konkretny język/języki). Pięć najpopularniejszych języków urzędowych to: chiński (dialekt mandaryński), hiszpański, angielski (jest uznanym za urzędowy w ponad 50 krajach), francuski i arabski. W krajach takich jak Hiszpania, Włochy czy Rosja obowiązuje jeden j.u., ale w poszczególnych regionach współistnieją z nim oficjalne lokalne języki urzędowe [ M. Kaczorowska ].

Literatura: M. Wojtak, Styl urzędowy, [w:] Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, red. J. Bartmiński, t. 2, Współczesny język polski, „Wiedza o Kulturze”, Wrocław 1993.