Funkcjonariusz publiczny

FUNKCJONARIUSZ PUBLICZNY – termin prawny zdefiniowany w kodeksie karnym. Przepis ten stanowi, że f.p. jest: prezydent Rzeczypospolitej Polskiej; poseł, senator, radny; poseł do Parlamentu Europejskiego; sędzia, ławnik, prokurator, funkcjonariusz finansowego organu postępowania przygotowawczego lub organu nadrzędnego nad finansowym organem postępowania przygotowawczego, notariusz, komornik, kurator sądowy, syndyk, nadzorca sądowy i zarządca, osoba orzekająca w organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy; osoba będąca pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba w zakresie, w którym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych; osoba będąca pracownikiem organu kontroli państwowej lub organu kontroli samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe; osoba zajmująca kierownicze stanowisko w innej instytucji państwowej; funkcjonariusz organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego albo funkcjonariusz Służby Więziennej; osoba pełniąca czynną służbę wojskową, z wyjątkiem terytorialnej służby wojskowej pełnionej dyspozycyjnie; pracownik międzynarodowego trybunału karnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe. Jak wynika z powyższego zestawu wskazanego w kodeksie, f.p. może wykonywać zadania w różnych segmentach administracji publicznej. Istotnym jest jednak zakres realizowanych zadań – f.p. z pewnością nie będą pracownicy obsługi zatrudnieni w strukturach administracji publicznej. Jak podkreśla się w literaturze, jako czynności usługowe należy rozumieć te, które nie mają bezpośredniego związku z merytorycznymi kompetencjami danego organu, jednakże mogą służyć realizacji tych kompetencji. Czynności tego rodzaju wykonują pracownicy sekretariatów, gońcy, kierowcy, osoby zajmujące się zapewnieniem czystości lub sprawności funkcjonowania urządzeń. Z zapisów kodeksu karnego wynika, że zbiór funkcjonariuszy publicznych ograniczony jest do pracowników, co trzeba rozumieć jako pozostawanie przez nich w stosunku pracy, o którym mowa w przepisach prawa pracy. Wobec takiego stanu rzeczy f.p. nie są osoby, które świadczą na rzecz podmiotów sfery państwowej lub samorządowej usługi na podstawie umów cywilnoprawnych, jak np. umowy zlecenia, umowy o dzieło czy umowy agencyjnej [ K. Mroczka ].

Literatura: P. Bachmat, Pojęcie osoby pełniącej funkcję publiczną – analiza dogmatyczna i praktyka stosowania (na przykładzie przestępstw z art. 228 i 229 k.k.), Warszawa 2013 ■ P. Daniluk, Funkcjonariusz publiczny, [w:] Leksykon prawa karnego – część ogólna. 100 podstawowych pojęć, red. P. Daniluk, Warszawa 2011 ■ R. Krajewski, Funkcjonariusz publiczny i osoba pełniąca funkcję publiczną jako kategorie prawa karnego istotne z perspektywy funkcjonowania administracji publicznej, „Studia z Zakresu Prawa, Administracji i Zarządzania UKW” 2012, t. 1.