Prawo do dobrej administracji

PRAWO DO DOBREJ ADMINISTRACJI (ang. right to good administration) – jest zbiorem konkretnych uprawnień, którym po stronie właściwego organu administracyjnego przyporządkowane są konkretne obowiązki i odpowiednio do tego jednostka może wymagać stosownego zachowania się organu w danych okolicznościach, mieszczącego się w ramach pojęcia dobrej administracji. Wprowadzone zapisami Karty Praw Podstawowych UE, zaliczane jest do tzw. trzeciej generacji praw człowieka. Koncepcja p.d.d.a. wiąże się merytorycznie z koncepcją → dobrego rządzenia (good governance). Jako norma zapisana w KPP w odniesieniu do obszaru prawnego UE oznacza, że podstawowym prawem obywatela UE jest domaganie się od organów i instytucji Unii bezstronnego, zgodnego z prawem rozpatrzenia wniesionej sprawy bez zbędnej zwłoki. Temu prawu towarzyszy obowiązek organów i instytucji UE, a także wszystkich zatrudnionych tam funkcjonariuszy, właściwego, zgodnego z prawem obywatela załatwienia sprawy. Jeżeli w wyniku działań unijnej administracji wnoszący sprawę poniósł szkodę, to przysługuje mu roszczenie o odszkodowanie. P.d.d.a. zostało uszczegółowione w Europejskim Kodeksie Dobrej Praktyki Administracyjnej (The European Code of the Good Administrative Behaviour; uchwała Parlamentu Europejskiego 2001; w Polsce stosowana też nazwa – Europejski Kodeks Dobrej Administracji, EKDA). Kodeks należy do tzw. miękkiego prawa, zawiera zasady regulujące zachowanie urzędnika administracji, takie jak: praworządności, niedyskryminowania, proporcjonalności, zakaz nadużywania uprawnień, bezstronności i niezależności, obiektywności, uczciwości, uprzejmości, stosownego terminu podjęcia decyzji oraz obowiązku uza¬sadniania decyzji. Parlament Europejski zaleca wdrażanie koncepcji „dobrej administracji” w praktyce państw członkowskich. W Polsce EKDA został po raz pierwszy wydany w 2002 r. przez Rzecznika Praw Obywatelskich z obszernym komentarzem, a Rzecznik wskazywał, że nie ma żadnych powodów przemawiających przeciwko uznaniu zawartych w nim standardów za przydatne zarówno do wyznaczenia obowiązków polskiej administracji, jak i do interpretacji polskich przepisów prawnych, tak prawa materialnego, jak i prawa postępowania administracyjnego. Zarówno Europejski Trybunał Sprawiedliwości, jak i polskie sądy administracyjne odwołują się w orzecznictwie do zasad p.d.d.a. [ I. Malinowska ].

Literatura: Europejski Kodeks Dobrej Administracji (wprowadzenie, tekst i komentarz o zastosowaniu kodeksu w warunkach polskich procedur administracyjnych), oprac. J. Świątkiewicz, Warszawa 2007 ■ Europejski Kodeks Dobrej Praktyki Administracyjnej, Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich 2015, [online] https:// www.ombudsman.europa.eu/pl/resources/code.faces#/page/1 [dostęp: wrzesień 2017] ■ Prawo do dobrej administracji, Biuletyn RPO – Materiały, z. 60, 2008.