Encyklopedia Administracji Publicznej MW Pivot Skin

MOLESTOWANIE SEKSUALNE – szczególna forma dyskryminacji ze względu na płeć, polegająca na nieakceptowanym społecznie, nieetycznym zachowaniu o podłożu seksualnym, naruszającym godność osoby molestowanej lub wywołującym atmosferę zastraszenia, upokorzenia lub wrogości. M.s. jest rodzajem przemocy, która występuje w formie niechcianego kontaktu fizycznego, werbalnej lub/i pozawerbalnej przemocy seksualnej. Czynnikiem warunkującym uznanie danego zachowania za m.s. jest brak zgody osoby molestowanej na określone zachowania. Sprzeciw wyrażony przez osobę molestowaną musi być wyraźny i stanowczy, nie pozostawiając wątpliwości, że dane zachowania są nieakceptowane i niewłaściwe w odczuciu osoby molestowanej. M.s. to jedna z patologii w środowisku pracy, która wpływa negatywnie na zdrowie fizyczne i psychiczne ofiary oraz organizację. Przemoc seksualna kształtuje złą atmosferę pracy, stwarza nieprzyjazne, onieśmielające warunki pracy, tworzy niezdrowe relacje między pracownikami oraz wpływa negatywnie na wizerunek podmiotu. Catharine MacKinnon wyróżnia dwa rodzaje m.s. w kontekście zatrudnienia: „coś za coś” i „wrogie środowisko pracy”. M.s. typu „coś za coś” występuje, gdy indywidualna uległość bądź odrzucenie seksualnych zaczepek lub zachowań natury seksualnej jest używane jako podstawa do podjęcia decyzji o zatrudnieniu albo jeśli poddanie się takim zachowaniom decyduje o czasie lub warunkach zatrudnienia. Powodem ulegania m.s. w pracy może być obawa przed stratami finansowymi. „Wrogie środowisko pracy” występuje, gdy niechciane zachowanie seksualne koliduje z wykonywaniem pracy lub stwarza onieśmielającą lub agresywną atmosferę, nawet jeśli molestowanie nie prowadzi do materialnych lub ekonomicznych konsekwencji – utraty płacy lub awansu. M.s. stało się rozpoznawalne dla opinii publicznej stosunkowo późno, gdyż dopiero w latach siedemdziesiątych XX wieku, za sprawą procesu sądowego, który zakończył się orzeczeniem Sądu Najwyższego USA w 1986 r. Przez wiele lat kwestia m.s. łączona była tylko z zachowaniami mężczyzn wobec kobiet, współcześnie wyróżnia się zjawisko m.s. między osobami różnej płci oraz między osobami tej samej płci. M.s. w środowisku pracy można ograniczyć poprzez edukację antydyskryminacyjną oraz wprowadzanie polityk i procedur antydyskryminacyjnych. M.s. zostało zdefiniowane w tzw. ustawie antydyskryminacyjnej (w ramach wdrażania przepisów UE o zasadach równego traktowania) oraz w prawie pracy. Regulacje zawierają zasadę tzw. przeniesionego ciężaru dowodu, co oznacza, że ofiara jest zobowiązana uprawdopodobnić fakt naruszenia zasady równego traktowania, natomiast na organizacji, w której doszło do nieprawidłowości, ciąży obowiązek udowodnienia, że nie doszło do naruszenia zasady równego traktowania [ J. Itrich-Drabarek, A. Komar ].

Literatura: J. Marciniak, Mobbing, dyskryminacja, molestowanie. Przeciwdziałanie w praktyce, Warszawa 2015 ■ M.-F. Hirigoyen, Molestowanie w pracy, Poznań 2003.