Dualizm administracyjny

DUALIZM ADMINISTRACYJNY – struktura administracji publicznej zakładająca występowanie obok siebie dwóch pionów administracyjnych – rządowego i samorządowego. Zbudowane są one na zróżnicowanych zasadach: administracja rządowa (a.rz.) jest przykładem administracji scentralizowanej, administracja samorządowa (a.sam.) – zdecentralizowanej. W Polsce du.a. występuje od 1 stycznia 1999 r. na szczeblu województwa – jest ono jednostka samorządu terytorialnego, a jednocześnie największą jednostką zasadniczego podziału terytorialnego kraju w celu wykonywania administracji publicznej. W województwie obok siebie występuje zarówno a.rz. – wykonująca działania na rzecz państwa, pojmowanego jako pewna całość, jak i a.sam. – wykonująca zadania w sferze regionalnej, w imieniu społeczności lokalnej i na jej odpowiedzialność (samorząd terytorialny ma odrębną od państwa podmiotowość prawną). Różnią je zadania i wykonywane kompetencje oraz władze: wojewoda w a.rz., zarząd województwa (na czele z marszałkiem) w a.sam., a także struktura urzędowa: odpowiednio urząd wojewódzki oraz urząd marszałkowski. Du.a. generuje pewne kwestie sporne, choćby przy ocenie wymiernych efektów działania administracji czy podczas wdrażania programów i funduszy pomocowych Unii. W kontekście du.a. istotne znaczenie ma → zasada pomocniczości, która nakazuje przypisać dane zadanie publiczne najniższemu z możliwych szczebli (jeśli jest on w stanie należycie wykonywać to zadanie). Du.a. występuje również w przypadku innych państw europejskich (Francja na poziomie departamentów i gmin; Niemcy na poziomie gmin i powiatów). Przykładem odwrotnej struktury jest monizm administracyjny, zakładający występowanie tylko jednej struktury administracji publicznej (przykład Anglii) [ J. Wojnicki ].

Literatura: H. Izdebski, M. Kulesza, Administracja publiczna: zagadnienia ogólne, Warszaw 2004 ■ E. Ochendowski, Prawo administracyjne; część ogólna, Toruń 2013 ■ Z. Leoński, Nauka o administracji, Warszawa 2010.