Demokracja bezpośrednia/en: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Administracji Publicznej

(Utworzono nową stronę "Direct democracy")
 
(Utworzono nową stronę "'''Literature''': ''Demokracja bezpośrednia w samorządzie terytorialnym'', red. M. Marczewska-Rytko, S. Michałowski, Lublin 2012 ■ ''Instytucje demokracji bezpośre...")
 
(Nie pokazano 1 pośredniej wersji utworzonej przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
 
<languages/>
 
<languages/>
'''DEMOKRACJA BEZPOŚREDNIA''' – polega na wykonywaniu władzy państwowej bezpośrednio przez członków zbiorowego podmiotu suwerenności (obywateli państwa, narodu, ludu). Historycznie był to system polityczny, w którym obywatele bezpośrednio i aktywnie uczestniczyli w podejmowaniu decyzji politycznych za pośrednictwem narzędzi oferowanych przez tę formę demokracja ateńska (rozróżnienie terminologiczne na demokrację bezpośrednią i pośrednią datuje się na przełom XVIII i XIX w.). Współcześnie ta forma sprawowania władzy przez obywateli jest uzupełnieniem → [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Demokracja_przedstawicielska demokracji przedstawicielskiej] . Instytucje d.b. umożliwiają obywatelom uprawnionym do głosowania wyrażenie woli w zakresie kreacji władzy, a także decydowania w sprawach o istotnym znaczeniu, tj. rozstrzygnięcia konkretnego problemu decyzyjnego. Warunki, jakie muszą spełniać instrumenty d.b., to jedność miejsca i czasu podejmowanego rozstrzygnięcia oraz posiadanie praw politycznych podczas całego procesu podejmowania rozstrzygnięcia. Narzędzia d.b. mają zwykle umocowanie konstytucyjne, zalicza się do nich: referendum, inicjatywę ludową, weto ludowe, plebiscyt, zgromadzenie ludowe, konsultacje społeczne oraz recall (prawo do odwołania urzędników pochodzących z wyborów powszechnych). Dzięki d.b. obywatele dysponują możliwością wyrażenia swojej woli w postaci sformalizowanego aktu prowadzącego do podjęcia konkretnego rozstrzygnięcia (np. głosowanie referendalne) lub konkretyzując istotne elementy tegoż aktu (np. w projekcie obywatelskim inicjatywa ludowa). Polski system prawny przewiduje: →  
+
'''DIRECT DEMOCRACY''' – it consists in exercising state power directly by members of the collective subject of sovereignty (citizens of the state, the nation, the people). Historically, it was a political system in which citizens directly and actively participated in making political decisions through the tools offered by this form Athenian democracy (the terminological distinction between direct and indirect democracy dates to the turn of the 18th and 19th centuries). Nowadays, this form of exercising power by citizens complements the → [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Demokracja_przedstawicielska representative democracy]. Institutions of d.d. allow citizens entitled to vote to express the will in the creation of power, as well as deciding on matters of significant importance, i.e. the resolution of a specific decision problem. The conditions that must be met by instruments of d.d. are: the unity of the place and time of the settlement and the possession of political rights during the whole process of making a decision. Tools of d.d. usually have constitutional basis, including: referendum, people’s initiative, people’s veto, plebiscite, popular assembly, public consultations and recall (the right to dismiss civil servants coming from general elections). Thanks to the d.d. citizens have the opportunity to express their will in the form of a formal act leading to a specific decision (e.g., a referendum vote) or concretising essential elements of that act (e.g., in a citizens’ project people’s initiative). The Polish legal system provides for: a → [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Referendum_lokalne referendum] (nationwide and local), a civic legislative initiative, and a rural meeting. The law also provides for [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Konsultacje_społeczne social consultations], but without decision-making binding power, they are not a form of d.d. A European country with the most rooted tradition and well-established procedures for applying d.d. is Switzerland. In addition, other countries use some forms of d.d., apart from Poland: France, Denmark, Ireland, Italy, and Liechtenstein. (→ [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Demokracja_partycypacyjna participatory democracy], [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Demokracja_deliberatywna deliberative democracy]) [ [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/El%C5%BCbieta_Szulc-Wa%C5%82ecka/en E. Szulc-Wałecka] ].
[http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Referendum_lokalne referendum] (ogólnokrajowe oraz lokalne), obywatelską inicjatywę ustawodawczą, a także zebranie wiejskie. Prawo przewiduje też konsultacje społeczne, ale bez decyzyjnej mocy wiążącej, nie są więc formą d.b. Krajem europejskim o najbardziej zakorzenionej tradycji i ukształtowanych procedurach stosowania d.b. jest Szwajcaria. Poza tym formy d.b. stosują inne państwa, poza Polską: Francja, Dania, Irlandia, Włochy, Liechtenstein. (→ [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Demokracja_partycypacyjna demokracja partycypacyjna]; [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Demokracja_deliberatywna demokracja deliberatywna]) [ [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/El%C5%BCbieta_Szulc-Wa%C5%82ecka E. Szulc-Wałecka] ].
 
  
'''Literatura''': ''Demokracja bezpośrednia w samorządzie terytorialnym'', red. M. Marczewska-Rytko, S. Michałowski, Lublin 2012 ■ ''Instytucje demokracji bezpośredniej w praktyce'', red. O. Hałub, M. Jabłoński, M. Radajewski, Wrocław 2016 ■ M. Marczewska-Rytko, ''Demokracja bezpośrednia w teorii i praktyce politycznej'', Lublin 2001.
+
'''Literature''': ''Demokracja bezpośrednia w samorządzie terytorialnym'', red. M. Marczewska-Rytko, S. Michałowski, Lublin 2012 ■ ''Instytucje demokracji bezpośredniej w praktyce'', red. O. Hałub, M. Jabłoński, M. Radajewski, Wrocław 2016 ■ M. Marczewska-Rytko, ''Demokracja bezpośrednia w teorii i praktyce politycznej'', Lublin 2001.

Aktualna wersja na dzień 11:38, 17 maj 2018

Inne języki:
English • ‎français • ‎polski • ‎русский

DIRECT DEMOCRACY – it consists in exercising state power directly by members of the collective subject of sovereignty (citizens of the state, the nation, the people). Historically, it was a political system in which citizens directly and actively participated in making political decisions through the tools offered by this form – Athenian democracy (the terminological distinction between direct and indirect democracy dates to the turn of the 18th and 19th centuries). Nowadays, this form of exercising power by citizens complements the → representative democracy. Institutions of d.d. allow citizens entitled to vote to express the will in the creation of power, as well as deciding on matters of significant importance, i.e. the resolution of a specific decision problem. The conditions that must be met by instruments of d.d. are: the unity of the place and time of the settlement and the possession of political rights during the whole process of making a decision. Tools of d.d. usually have constitutional basis, including: referendum, people’s initiative, people’s veto, plebiscite, popular assembly, public consultations and recall (the right to dismiss civil servants coming from general elections). Thanks to the d.d. citizens have the opportunity to express their will in the form of a formal act leading to a specific decision (e.g., a referendum vote) or concretising essential elements of that act (e.g., in a citizens’ project – people’s initiative). The Polish legal system provides for: a → referendum (nationwide and local), a civic legislative initiative, and a rural meeting. The law also provides for → social consultations, but without decision-making binding power, they are not a form of d.d. A European country with the most rooted tradition and well-established procedures for applying d.d. is Switzerland. In addition, other countries use some forms of d.d., apart from Poland: France, Denmark, Ireland, Italy, and Liechtenstein. (→ participatory democracy, deliberative democracy) [ E. Szulc-Wałecka ].

Literature: Demokracja bezpośrednia w samorządzie terytorialnym, red. M. Marczewska-Rytko, S. Michałowski, Lublin 2012 ■ Instytucje demokracji bezpośredniej w praktyce, red. O. Hałub, M. Jabłoński, M. Radajewski, Wrocław 2016 ■ M. Marczewska-Rytko, Demokracja bezpośrednia w teorii i praktyce politycznej, Lublin 2001.

Counterliczniki