Wójt/en: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Administracji Publicznej

(Utworzono nową stronę "Village mayor")
 
(Utworzono nową stronę "'''VILLAGE MAYOR''' (Polish ''wójt'') – an executive body in rural municipalities. He is elected in local government elections that are universal, equal, direct and c...")
Linia 1: Linia 1:
 
<languages/>
 
<languages/>
'''WÓJT''' – organ wykonawczy w gminach wiejskich. Pochodzi z samorządowych wyborów powszechnych, równych, bezpośrednich oraz odbywających się w głosowaniu tajnym. Termin pochodzi od niemieckiego voght i funkcjonuje w Polsce od średniowiecza wraz z wprowadzeniem osadnictwa na prawie niemieckim. W. był wasalem pana (przez niego powoływanym), miał uprawnienia sądownicze, funkcja ta często była dziedziczna. W wykonywaniu zadań pomagała mu rada miejska. Urząd w. od średniowiecza ewoluował, w dwudziestoleciu międzywojennym był już charakterystyczny wyłącznie dla gmin wiejskich. W. stał na czele organu wykonawczego wybieranego przez radę gminy i jednocześnie był jej przewodniczącym. W okresie PRL (od 1950 r.) urząd w. został zniesiony. W restytuowanym w 1990 r. samorządzie terytorialnym urząd w. powrócił, był on przewodniczącym organu wykonawczego (zarządu) wybieranego przez radę gminy. Od 2002 r. jest to monokratyczny organ wykonawczy w gminach wiejskich, pochodzący z wyborów bezpośrednich (jeśli mieszkańcy nie wybiorą w. w głosowaniu lub brak kandydata, wyboru dokonuje rada gminy). Kandydat musi mieć najpóźniej w dniu wyborów ukończone 25 lat i nie ma obowiązku zamieszkiwania gminy, w której ubiega się o urząd. Kadencja (tak jak rady) trwa cztery lata. W. może zostać odwołany ze stanowiska w drodze referendum lokalnego z inicjatywy mieszkańców lub rady, a w przypadku stwierdzenia rażących naruszeń konstytucji może zostać usunięty z urzędu przez prezesa rady ministrów. W. (tak jak → [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Burmistrz burmistrz] i → [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Prezydent_miasta prezydent miasta]) ma szerokie kompetencje w zarządzaniu gminą, np. przygotowuje projekt uchwały budżetowej i projekty innych uwał (w praktyce jest on głównym inicjatorem procesu uchwałodawczego), opracowuje plany na wypadek sytuacji kryzysowych i plan zagospodarowania przestrzennego. Wykonuje budżet i uchwały, gospodaruje mieniem komunalnym, wydaje → [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Decyzja_administracyjna decyzje administracyjne], jest zwierzchnikiem urzędu gminy, mianuje swojego zastępcę, na jego wniosek rada powołuje skarbnika (→ [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Organ_wykonawczy_samorządu_terytorialnego organ wykonawczy samorządu terytorialnego]) [ [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Justyna_Wasil J. Wasil] ].
+
'''VILLAGE MAYOR''' (Polish ''wójt'') an executive body in rural municipalities. He is elected in local government elections that are universal, equal, direct and conducted by secret ballot The term comes from the German voght and has been operating in Poland since the Middle Ages with the introduction of settlement under German law. V.m. was a lord’s vassal (appointed by him), had jurisdiction, and this function was often hereditary. He was assisted by the town council in performing his tasks. The position of v.m. has evolved since the Middle Ages, in the 1920s it was characteristic only of rural municipalities. V.m. was the head of the executive body elected by the municipality council and at the same time he was its chairman. During Polish People’s Republic (since 1950) the office of v.m. was abolished. In the reorganised in 1990 local government the office of v.m. returned, he became the chairman of the executive body (board) elected by the municipality council. Since 2002, it is a monocratic executive body in rural municipalities, directly elected (if the residents do not choose the v.m. in the election or if there’s no candidate, the v.m. is elected by the municipal council). Candidates must be at least 25 years old on the election day and they are not obliged to live in the municipality where they apply for office. The term of office (as the council’s) lasts four years. The v.m. may be removed from office by a local referendum on the initiative of the residents or the council, and in case of blatant violations the constitution may be ousted by the President of the Council of Ministers. The v.m. (in the same way as → [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Burmistrz mayor] and → [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Prezydent_miasta president of the city]) has extensive competence in the management of the municipality, e.g., preparing draft budget resolution and other draft resolutions (in practice he is the main initiator of the legislative process), develops plans in case of crises and spatial development plan. He executes the budget and resolutions, manages municipal property, issues → [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Decyzja_administracyjna administrative decisions], he is the head of the municipality office, nominates his deputy, at his request the council appoints a treasurer (→ [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Organ_wykonawczy_samorządu_terytorialnego executive body of local government]) [ [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Justyna_Wasil/en J. Wasil] ].
  
 
'''Literatura''': A.K. Piasecki, ''Samorząd terytorialny i wspólnoty lokalne'', Warszawa 2009 ■ Z. Bukowski, T. Jędrzejewski, P. Rączka, ''Ustrój samorządu terytorialnego w Polsce'', Toruń, 2013 ■ B. Dolnicki, ''Samorząd terytorialny'', Warszawa 2016.
 
'''Literatura''': A.K. Piasecki, ''Samorząd terytorialny i wspólnoty lokalne'', Warszawa 2009 ■ Z. Bukowski, T. Jędrzejewski, P. Rączka, ''Ustrój samorządu terytorialnego w Polsce'', Toruń, 2013 ■ B. Dolnicki, ''Samorząd terytorialny'', Warszawa 2016.

Wersja z 09:56, 27 maj 2018

Inne języki:
English • ‎français • ‎polski • ‎русский

VILLAGE MAYOR (Polish wójt) – an executive body in rural municipalities. He is elected in local government elections that are universal, equal, direct and conducted by secret ballot The term comes from the German voght and has been operating in Poland since the Middle Ages with the introduction of settlement under German law. V.m. was a lord’s vassal (appointed by him), had jurisdiction, and this function was often hereditary. He was assisted by the town council in performing his tasks. The position of v.m. has evolved since the Middle Ages, in the 1920s it was characteristic only of rural municipalities. V.m. was the head of the executive body elected by the municipality council and at the same time he was its chairman. During Polish People’s Republic (since 1950) the office of v.m. was abolished. In the reorganised in 1990 local government the office of v.m. returned, he became the chairman of the executive body (board) elected by the municipality council. Since 2002, it is a monocratic executive body in rural municipalities, directly elected (if the residents do not choose the v.m. in the election or if there’s no candidate, the v.m. is elected by the municipal council). Candidates must be at least 25 years old on the election day and they are not obliged to live in the municipality where they apply for office. The term of office (as the council’s) lasts four years. The v.m. may be removed from office by a local referendum on the initiative of the residents or the council, and in case of blatant violations the constitution may be ousted by the President of the Council of Ministers. The v.m. (in the same way as → mayor and → president of the city) has extensive competence in the management of the municipality, e.g., preparing draft budget resolution and other draft resolutions (in practice he is the main initiator of the legislative process), develops plans in case of crises and spatial development plan. He executes the budget and resolutions, manages municipal property, issues → administrative decisions, he is the head of the municipality office, nominates his deputy, at his request the council appoints a treasurer (→ executive body of local government) [ J. Wasil ].

Literatura: A.K. Piasecki, Samorząd terytorialny i wspólnoty lokalne, Warszawa 2009 ■ Z. Bukowski, T. Jędrzejewski, P. Rączka, Ustrój samorządu terytorialnego w Polsce, Toruń, 2013 ■ B. Dolnicki, Samorząd terytorialny, Warszawa 2016.

Counterliczniki