Zasada pomocniczości (subsydiaryzm)/en: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Administracji Publicznej

(Utworzono nową stronę "Principle of subsidiarity")
 
(Utworzono nową stronę "'''PRINCIPLE OF SUBSIDIARITY''' (Latin: ''subsidiarius'', ''subsidium'' – reserve, assistance, support) – one of the organisational features of modern democratic sta...")
Linia 1: Linia 1:
 
<languages/>
 
<languages/>
'''ZASADA POMOCNICZOŚCI (SUBSYDIARYZM)''' (łac. ''subsidiarius'', ''subsidium'' – rezerwa, pomoc, wsparcie) – jedna z cech ustrojowych współczesnych państw demokratycznych, jej istotę określa najlepiej stwierdzenie: tyle władzy, ile konieczne, tyle wolności, ile możliwe oraz tyle państwa, ile konieczne, tyle społeczeństwa, ile możliwe. Zas.pom. jest przywołana w preambule do polskiej konstytucji. Jest jedną z podstawowych zasad ustrojowych UE, która jest zapisana w Traktacie o UE oraz w Protokole nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności (zał. do TUE i Traktatu o funkcjonowaniu UE). Koncepcja subsydiaryzmu wywodzi się z filozofii. Można ją znaleźć w pismach myślicieli: Arystotelesa, Tomasza z Akwinu, Althusiusa, Hegla, Tocqueville’a, Proudhona, Kettlera. Była również obecna w doktrynie społecznej Kościoła, w encyklice ''Quadragesimo anno'' papieża Piusa XI zapisano, iż jednostka powinna wykonać samodzielnie to, co może, jeśli natomiast z jakiś względów nie umie sobie poradzić, to musi mieć zagwarantowane wsparcie i pomoc ze strony państwa. W naukach prawnych subsydiaryzm oznacza, że prawa i wolności jednostek są źródłem wszystkich praw i obowiązków społeczności. W naukach politycznych zas.pom. ma zastosowanie w odniesieniu do specyfiki władzy politycznej. Władza subsydiarna powinna pomagać członkom społeczeństwa w realizacji jego celów, unikać stosowania przemocy w zarządzaniu. Zgodnie z zas.pom. decyzje dotyczące jednostki i jej rodziny powinny być podejmowane na możliwie najbliższym obywatelowi poziomie. Jej istotą jest współdziałanie i komplementarność obywateli i instytucji publicznych oraz pełnienie przez władzę (różnych szczebli) funkcji pomocniczych w stosunku do działań jednostek, które ją ustanowiły, i realizowanie jedynie tych zadań, które nie mogą zostać efektywnie wykonane przez niższe struktury organizacyjne (władze lokalne i samorządowe) bądź przez samych obywateli, działających indywidualnie lub za pośrednictwem instytucji społeczeństwa obywatelskiego. Zas.pom. ma na celu usprawnienie i ulepszenie dobra publicznego, poprzez włączenie organizacji obywatelskich w realizację zadań publicznych. Jej realizacja umożliwia partycypację w procesie podejmowania decyzji na poziomie lokalnym, regionalnym i narodowym oraz udział obywateli we współzarządzaniu i współrządzeniu (→ [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Partycypacja_społeczna partycypacja społeczna];
+
'''PRINCIPLE OF SUBSIDIARITY''' (Latin: ''subsidiarius'', ''subsidium'' – reserve, assistance, support) – one of the organisational features of modern democratic states, its essence is best described by the statement: as much power as necessary, as much freedom as possible and as much state as necessary, as much society as possible. The principle of subsidiarity is mentioned in the preamble to the Polish constitution. It is one of the fundamental constitutional principles of the EU, which is enshrined in the Treaty on the EU and in the Protocol No. 2 on the application of the principles of subsidiarity and proportionality (attached to the TEU and the Treaty on the Functioning of the EU). The concept of subsidiarity derives from philosophy. It can be found in the writings of thinkers such as: Aristotle, Thomas Aquinas, Althusius, Hegel, Tocqueville, Proudhon, Kettler. It was also present in the Catholic social teachings, in the encyclical ''Quadragesimo anno'' by Pope Pius XI it was written that a unit should perform independently whichever task it can. If, however, for any reasons it cannot handle the task, it should be provided with support and assistance from the state. In the legal science, subsidiarity means that the rights and freedoms of individuals are the source of all rights and obligations of the community. In political science, subsidiarity applies to the specifics of political power. Subsidiary authority should help members of society in achieving its goals, avoid using violence in management. According to the principle of subsidiarity decisions regarding the individual and his/her family should be made at the level closest to the citizen. Its essence is cooperation and complementarity of citizens and public institutions and functioning of the authority (on different levels) as assistance in relations to the activities of the units that established it, and implementation of only the tasks that cannot be effectively performed by the lower organisational structures (local and self-government authorities) or by the citizens themselves, acting individually or through institutions of the civil society. The principle’s goal is to enhance and improve public good through engaging civil organisations in implementing public tasks. Its implementation allows to participate in the decision-making process on local, regional and national levels, and for the citizens to participate in co-managing and co-governing (→ [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Partycypacja_społeczna social participation], [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Współrządzenie_lokalne local governance], [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Współrządzenie_partycypacyjne participatory governance]). In the European Union, subsidiarity refers to the division of tasks between EU bodies and national administrations of the member states (also regional and local authorities) and to the EU legislation of substancial as well as formal aspects. According to the rule that each decision should be made at the lowest decision level (closest to the citizen), only decisions and actions should be taken at the supranational level that ensure greater efficiency and effectiveness resulting from joint implementation than if they were left to the exclusive competence of governments (regions, municipalities) of the member states. In accordance with the requirements of subsidiarity, the Union acts only if and to the extent that the objectives of the intended action can not be sufficiently achieved by the member states, both at central and regional and local levels, and if, because of the size or effects, the proposed action would be better achieved at the Union level [ [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Agnieszka_Bejma/en A. Bejma], [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Krzysztof_Tomaszewski/en K. Tomaszewski] ].  
[http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Współrządzenie_lokalne współrządzenie lokalne]; [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Współrządzenie_partycypacyjne współrządzenie partycypacyjne]). W Unii Europejskiej subsydiaryzm odnosi się do podziału zadań między organami UE i administracjami krajowymi państw członkowskich (także władzami regionalnymi oraz lokalnymi) oraz do prawodawstwa unijnego w aspekcie merytorycznym, jak i formalnym. Odpowiednio do reguły, że każda decyzja powinna być podejmowana na jak najniższym poziomie decyzyjnym (najbliżej obywatela), na poziomie ponadnarodowym należy podejmować tylko te decyzje i działania, które zapewniają większą skuteczność i efektywność wynikającą ze wspólnej realizacji, niż gdyby zostawiono je w wyłącznej kompetencji rządów (regionów, gmin) państw członkowskich. Zgodnie z wymogami subsydiaryzmu Unia podejmuje działania tylko wówczas i tylko w takim zakresie, w jakim cele zamierzonego działania nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, zarówno na poziomie centralnym, jak i regionalnym oraz lokalnym, i jeśli ze względu na rozmiary lub skutki proponowanego działania możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii [ [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Agnieszka_Bejma A. Bejma], [http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Krzysztof_Tomaszewski K. Tomaszewski] ].  
 
  
 
'''Literatura''': Ch. Millon-Delsol, ''Zasada pomocniczości'', Kraków 1995 ■ ''Zasada pomocniczości. Wymiar europejski, narodowy, regionalny i lokalny'', red. A. Pawłowska, S. Grabowska, Rzeszów 2011 ■ Z. Zgud, Zasada subsydiarności w prawie europejskim, Kraków 1999.
 
'''Literatura''': Ch. Millon-Delsol, ''Zasada pomocniczości'', Kraków 1995 ■ ''Zasada pomocniczości. Wymiar europejski, narodowy, regionalny i lokalny'', red. A. Pawłowska, S. Grabowska, Rzeszów 2011 ■ Z. Zgud, Zasada subsydiarności w prawie europejskim, Kraków 1999.

Wersja z 15:42, 27 maj 2018

Inne języki:
English • ‎français • ‎polski • ‎русский

PRINCIPLE OF SUBSIDIARITY (Latin: subsidiarius, subsidium – reserve, assistance, support) – one of the organisational features of modern democratic states, its essence is best described by the statement: as much power as necessary, as much freedom as possible and as much state as necessary, as much society as possible. The principle of subsidiarity is mentioned in the preamble to the Polish constitution. It is one of the fundamental constitutional principles of the EU, which is enshrined in the Treaty on the EU and in the Protocol No. 2 on the application of the principles of subsidiarity and proportionality (attached to the TEU and the Treaty on the Functioning of the EU). The concept of subsidiarity derives from philosophy. It can be found in the writings of thinkers such as: Aristotle, Thomas Aquinas, Althusius, Hegel, Tocqueville, Proudhon, Kettler. It was also present in the Catholic social teachings, in the encyclical Quadragesimo anno by Pope Pius XI it was written that a unit should perform independently whichever task it can. If, however, for any reasons it cannot handle the task, it should be provided with support and assistance from the state. In the legal science, subsidiarity means that the rights and freedoms of individuals are the source of all rights and obligations of the community. In political science, subsidiarity applies to the specifics of political power. Subsidiary authority should help members of society in achieving its goals, avoid using violence in management. According to the principle of subsidiarity decisions regarding the individual and his/her family should be made at the level closest to the citizen. Its essence is cooperation and complementarity of citizens and public institutions and functioning of the authority (on different levels) as assistance in relations to the activities of the units that established it, and implementation of only the tasks that cannot be effectively performed by the lower organisational structures (local and self-government authorities) or by the citizens themselves, acting individually or through institutions of the civil society. The principle’s goal is to enhance and improve public good through engaging civil organisations in implementing public tasks. Its implementation allows to participate in the decision-making process on local, regional and national levels, and for the citizens to participate in co-managing and co-governing (→ social participation, local governance, participatory governance). In the European Union, subsidiarity refers to the division of tasks between EU bodies and national administrations of the member states (also regional and local authorities) and to the EU legislation of substancial as well as formal aspects. According to the rule that each decision should be made at the lowest decision level (closest to the citizen), only decisions and actions should be taken at the supranational level that ensure greater efficiency and effectiveness resulting from joint implementation than if they were left to the exclusive competence of governments (regions, municipalities) of the member states. In accordance with the requirements of subsidiarity, the Union acts only if and to the extent that the objectives of the intended action can not be sufficiently achieved by the member states, both at central and regional and local levels, and if, because of the size or effects, the proposed action would be better achieved at the Union level [ A. Bejma, K. Tomaszewski ].

Literatura: Ch. Millon-Delsol, Zasada pomocniczości, Kraków 1995 ■ Zasada pomocniczości. Wymiar europejski, narodowy, regionalny i lokalny, red. A. Pawłowska, S. Grabowska, Rzeszów 2011 ■ Z. Zgud, Zasada subsydiarności w prawie europejskim, Kraków 1999.

Counterliczniki