Inicjatywa lokalna

INICJATYWA LOKALNA – forma współpracy samorządu terytorialnego z mieszkańcami przy realizacji zadania publicznego na rzecz społeczności lokalnej; narzędzie aktywności obywatelskiej. In.l. dotyczy działania grupy osób, które to działanie rządzi się określonymi celami i zasadami. Powinno ono spełniać dwa warunki: 1. dotyczy zaspokajania potrzeb społeczności lokalnej jako całości (może dotyczyć określonej grupy, ale w intencji pozytywne efekty mają służyć szerszej społeczności); 2. zaangażowany jest więcej niż jeden podmiot, a jego celem jest partnerskie rozwiązywanie problemów i realizowanie zadań. W in.l. może uczestniczyć organizacja pozarządowa. In.l. dotyczy najczęściej spraw mieszczących się w zadaniach należących do właściwości gminy. Warunkiem formalnym dla funkcjonowania tego narzędzia aktywności obywatelskiej jest przyjęcie przez jednostkę samorządu terytorialnego uchwały określającej tryb i szczegółowe kryteria oceny wniosków na realizację zadania publicznego w ramach in.l. W praktyce in.l. oznacza, że mieszkańcy, uznający jakieś konkretne przedsięwzięcie/inwestycję/działanie za konieczne, występują w tej sprawie z pisemnym wnioskiem do organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, który ocenia przedłożoną propozycję i decyduje o jej przyjęciu bądź odrzuceniu, po czym następuje zawarcie umowy o współpracy lub odstąpienie stron od realizacji przedsięwzięcia. Umowa określa zobowiązania stron i harmonogram współpracy. Obywatele deklarują współudział w realizacji in.l. poprzez świadczenie pracy społecznej, wkład finansowy lub rzeczowy. Samorząd terytorialny nie przekazuje z zasady wnioskującym pieniędzy – wspiera grupę inicjatywną rzeczowo lub organizacyjnie. Przy czym częściowe wsparcie finansowe inicjatywy jest możliwe z zastrzeżeniem, że w ramach realizacji in.l. ów wkład finansowy nie trafi do wnioskodawców, lecz zostanie wydatkowany bezpośrednio przez organ wykonawczy zgodnie z prawem zamówień publicznych [ E. Szulc-Wałecka ].

Literatura: G. Gęsicka, Partnerstwo w rozwoju lokalnym, Katowice 1996 ■ Inicjatywa lokalna krok po kroku, Sieć wspierania organizacji pozarządowych SPLOT, Warszawa 2013.