Encyklopedia Administracji Publicznej MW Pivot Skin

POLACY W EUROPEJSKIEJ SŁUŻBIE DZIAŁAŃ ZEWNĘTRZNYCH – Europejska Służba Działań Zewnętrznych (ESDZ) to unijna służba dyplomatyczna, odpowiedzialna za kontakty zewnętrzne UE, powołana w 2010 r. w celu zagwarantowania spójności i skuteczności polityki zagranicznej UE oraz zwiększania się roli UE na świecie (podstawa prawna – Traktat Lizboński). Zadaniem ESDZ jest szeroko rozumiane wspieranie Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa w prowadzeniu wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony, a także w wykonywaniu funkcji przewodniczącego Rady do Spraw Zagranicznych i wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej. ESDZ stanowi również wsparcie dla przewodniczących Rady Europejskiej i Komisji Europejskiej w wykonywaniu przez nich zadań w zakresie stosunków zewnętrznych. Zwierzchnikiem ESDZ jest Wysoki Przedstawiciel, a bieżącą pracą kieruje Sekretarz Generalny oraz jego trzech zastępców. ESDZ dysponuje siecią 139 delegatur i biur na całym świecie. 1/3 personelu ESDZ pochodzi z narodowych służb dyplomatycznych państw członkowskich, a 2/3 to stali urzędnicy UE. ESDZ składa się z pracowników wywodzących się z Sekretariatu Generalnego Rady oraz Komisji Europejskiej, przedstawicieli dyplomacji narodowych oraz pracowników lokalnych w przedstawicielstwach unijnych w krajach trzecich, tzw. delegaturach. Według stanu z 2016 r. zatrudniano 4252 osoby. 1931 z nich zatrudnionych jest w Centrali w Brukseli, a 2321 w delegaturach i biurach UE za granicą. Oprócz stałych urzędników, dyplomatów narodowych i asystentów instytucja ta zatrudnia pracowników kontraktowych oraz ekspertów narodowych. Liczba Polaków zatrudnionych w ESDZ sukcesywnie rośnie, w 2012 w służbie tej pracowało 86 osób, a w 2016 – 115 obywateli polskich (59 w Centrali w Brukseli, 26 w unijnych delegaturach, 28 jako eksperci narodowi oraz 2 osoby w ramach programu Junior Professionals in Delegations). Według stanu na 2016 r. Polacy zajmują następujące spośród najważniejszych stanowisk w Centrali ESDZ: dyrektora ds. polityki bezpieczeństwa i zapobiegania konfliktom, głównego doradcy/specjalnego wysłannika ds. rozbrojenia i nieproliferacji, przewodniczącego Grupy Roboczej ds. Azji i Oceanii oraz szefa Wydziału Polityki Kadrowej i Koordynacji w Departamencie Administracji i Finansów, a ponadto kierują przedstawicielstwami unijnymi przy agendach ONZ w Rzymie i Stolicy Apostolskiej, w Armenii, Dżibuti, w Indiach oraz na Jamajce. Obywatele Polski są szefami Wydziałów Politycznych w delegaturach UE w Gruzji, Mołdawii, Uzbekistanie, Turcji, Senegalu oraz na Mauritiusie. Polka jest również zastępcą szefa wydziału politycznego w delegaturze UE w Waszyngtonie [ T. Kownacki ].

Literatura: Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Informacja nt. stanu zatrudnienia polskich obywateli w strukturach UE w 2015 r., luty 2016 ■ R. Fromuszewicz, D. Liszczyk, Personel Europejskiej Służby Działań zewnętrznych do przeglądu? Bilans i wnioski z dotychczasowej polityki kadrowej, Warszawa 2012.