Regionalny program operacyjny

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY (RPO) – dokument planistyczny, przygotowany i zarządzany przez zarząd województwa, składający się ze spójnego zestawienia priorytetów operacyjnych, obszarów (niekiedy także szczegółowych działań), prowadzących do podniesienia konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju danego regionu. Z jednej strony jest ważnym narzędziem realizacji strategii rozwoju społeczno-gospodarczego poszczególnych województw w Polsce, a z drugiej instrumentem urzeczywistniającym osiąganie celów obowiązujących programów strategicznych dotyczących unijnej polityki spójności – w 2017 r. jest to Strategia Europa 2020. Zapisy RPO wpisują się w cele rozwojowe Polski wyrażone w dokumentach strategicznych kraju i zoperacjonalizowane w Umowie Partnerstwa pomiędzy Polską a Komisją Europejską. Wynikają one i są ściśle powiązane przede wszystkim z celami zapisanymi w takich dokumentach jak: 1. dla poziomu UE – Strategia Europa 2020, Country Specific Recommendations, dla poziomu UE/Polska – Umowa Partnerska; 2. dla poziomu krajowego – Krajowy Program Reform, Strategia Rozwoju Kraju 2020 – Aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka, sprawne państwo; 3. dla poziomu regionalnego – strategia rozwoju społeczno-gospodarczego województwa. Głównymi elementami RPO są: 1. analiza sytuacji społeczno-gospodarczej województwa, którego dotyczy, zawierająca prognozę oceny wyników programu sporządzoną przed rozpoczęciem jego realizacji, 2. cel główny i cele szczegółowe, 3. priorytety; 4. kierunki wydatkowania środków publicznych przeznaczonych na realizację programów; 5. sposób monitorowania i oceny stopnia osiągania celu głównego i celów szczegółowych, 6. plan finansowy zawierający źródła finansowania realizacji programu, kwotę środków przeznaczonych na finansowanie realizacji programu i jej podział między poszczególne priorytety, informację o wysokości współfinansowania na poziomie programów i priorytetów; 7. system realizacji. Od 2007 r. RPO realizowane są dla 16 województw, przy czym każde z nich przyjmuje własny układ priorytetów, wskazujący kierunki wydatkowania funduszy unijnych, ustalonych na podstawie diagnozy sytuacji społeczno-gospodarczej popartej konsultacjami społecznymi. Każdy z programów przygotowywany jest przez zarząd województwa we współpracy z ministrem właściwym ds. rozwoju regionalnego (który sprawuje nadzór nad jego realizacją), uchwalany jest przez zarząd województwa i przyjmowany przez Komisję Europejską. Dokumentem rozwijającym oraz uszczegóławiającym zapisy RPO jest Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych RPO przyjmowany przez zarząd województwa, zawierający m.in. kwestie dotyczące potencjalnych beneficjentów, kwalifikowanych kosztów, wartości maksymalnej i minimalnej projektu, wysokości dofinasowania, wkładu własnego (→ region; polityka regionalna; strategia rozwoju województwa) [ T. Kownacki ].

Literatura: R. Poździk, Fundusze unijne: zasady finansowania projektów ze środków unijnych w Polsce w latach 2007–2013, Lublin 2008.