Encyklopedia Administracji Publicznej MW Pivot Skin

INFORMACJA PUBLICZNA – każda informacja o sprawach publicznych wytwarzana przez instytucje publiczne oraz przez pozostałe podmioty, które realizują → zadania publiczne finansowane lub współfinansowane przez instytucje publiczne. DOSTĘP DO INFORMACJI PUBLICZNEJ – konstytucyjne prawo obywatela do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo dostępu do i.p. przysługuje każdemu, a od osoby realizującej to prawo nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego. Prawo do i.p. obejmuje uprawnienie do niezwłocznego uzyskania i.p. zawierającej aktualną wiedzę o sprawach publicznych. I.p. to kategoria danych zebranych i wytworzonych w sposób legalny, ściśle związanych z realizacją zadań publicznych przez podmioty należące lub nienależące do aparatu administracji publicznej. Są to też wszystkie dane, których przedmiot dotyczy konkretnych sytuacji mogących mieć wpływ na prawa i obowiązki obywateli albo dotyczących praw i obowiązków obywateli niezależnie od tego, czy te informacje są w dyspozycji podmiotów należących do administracji publicznej, czy nie – ważne jest, by pozostawały w związku z realizacją zadań publicznych. Cechy i.p. to: dostępność i powszechność, fachowość i rzetelność, przystępność i jasność (treść łatwa do zrozumienia), obiektywizm (bez zabarwienia emocjonalnego oraz osądów); informacja powinna być prawdziwa; forma, treść i kanał udostępniania i.p. winny być kontrolowane w należyty sposób. Prawu dostępu do i.p. towarzyszy po stronie instytucji obowiązek – obowiązane do udostępnienia i.p. są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, także organizacje związkowe i organizacje pracodawców oraz partie polityczne, organy samorządu gospodarczego i zawodowego, a także inne osoby oraz jednostki organizacyjne w zakresie, w jakim wykonują zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa W Polsce istnieje kilka ustawowo określonych sposobów udostępniania i.p.: w Biuletynie Informacji Publicznej, Centralnym Repozytorium Danych Publicznych, na tablicach ogłoszeń w instytucjach/urzędach, jak też poprzez wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władz samorządowych (z możliwością rejestracji dźwięku i/lub obrazu) oraz na wniosek obywatela. I.p. jest bezpłatna, niekiedy jej udostępnienie (na wniosek) generuje koszty, którymi jest obciążana osoba wnioskująca. Ograniczenie dostępu do i.p. może nastąpić wyłącznie ze względu na ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa – określone w ustawach. Przykładami takich ograniczeń może być → ochrona informacji niejawnych dotyczących bezpieczeństwa państwa, informacji ważnych ze względu na interesy gospodarcze państwa i innych podmiotów, prywatność osoby fizycznej lub tajemnica przedsiębiorcy, ochrona danych osobowych czy różnego rodzaju tajemnic (skarbowej, statystycznej, bankowej itp.). (→ informacja przetworzona) [ I. Malinowska, J. Wasil ].

Literatura: A. Pawłowska, Informacja – informatyzacja – e-rząd – samorząd lokalny w społeczeństwie informacyjnym, [w:] Samorząd lokalny w Polsce: społeczno-polityczne aspekty funkcjonowania, red. S. Michałowski, A. Pawłowska, Lublin 2004 ■ Prawo do informacji publicznej. Efektywność regulacji i perspektywy jej rozwoju, red. M. Maciejewski, Warszawa 2014 ■ P. Winczorek, Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2008.